مزیت رقابتی مجموعه‌ای از عوامل یا توانایی‌هایی است که باعث می‌شود شرکت‌ها عملکرد بهتری نسبت به رقبا داشته باشند و توانایی رویارویی و غلبه بر رقابت تعریف می‌شود. در این زمینه شرکت‌ها معمولا، با ارزیابی نقاط قوت و ضعف رقبا و بررسی راهی برای پر کردن شکاف‌های موجود، می‌توانند راهکارهایی برای ایجاد مزیت رقابتی انتخاب کنند. شرکت‌های موفق هنگامی که ویژگی‌های بهتری نسبت به رقبا به دست می‌آورند، در واقع مرزی برای رقابتشان ایجاد می‌کنند. از این رو، اساسا شرکت‌هایی که در محیط‌های رقابتی قرار می‌گیرند و با شدت رقبای حاضر، چانه‌زنی بالا و روی‌گردانی آسان مشتریان مواجه می‌شوند چاره‌ای جز انتخاب استراتژی مزیت رقابتی در بازار نخواهند داشت. بنابراین، برای ماندن در بازار و ادامه بقا، نیاز به ایجاد مزیت رقابتی به منظور حفظ و توسعه کسب‌وکار خواهد بود و طبیعتا تدوین استراتژی شرکت باید بر تمایز محصول یا خدمات متمرکز شود.
شرکت‌های موفق در بازار، با توجه به قابلیت‌ها، نوآوری در محصول، ساختار تکنولوژی به‌روز و یا موقعیت جغرافیایی مناسب، می‌توانند در بازارهای رقابتی، استراتژی رقابتی فروش خود را مبتنی بر مزیت‌های رقابتی ایجادشده به کار بگیرند. یکی از این موارد، اتخاذ استراتژی قیمت رقابتی است که به کمک آن، شرکت‌ها می‌توانند با ارائه قیمت‌های جذاب، برای خود مزیت رقابتی کسب کنند. استراتژی دیگر، تنوع محصول مبتنی بر نوآوری در تمایز است تا از طریق همین عامل کلیدی، آگاهی مشتری از ارزش کالا را افزایش دهند. همچنین ممکن است که شرکت‌ها فعالیتشان را با روش‌های جدید و نوآورانه انجام دهند؛ بعضی از شرکت‌ها نیز فقط به سراغ فعالیتی می‌روند که بهتر از دیگری قادر به انجام آن هستند. به عبارت دیگر، باید اذعان داشت که اثربخشی عملیات و اثربخشی استراتژی، هر دو برای دستیابی به عملکرد مطلوب در بازار رقابت ضروری‌اند. با این حال، شرکت‌ها فقط هنگامی می‌توانند بر رقبایشان غلبه یابند که تمایز را حفظ کنند. این امر می‌تواند یا از طریق اثربخشی عملیات به معنای انجام بهتر فعالیت‌های مشابه با فعالیت‌های رقبا و یا از طریق اثربخشی استراتژی برای انجام فعالیت‌ها به گونه‌ای متفاوت با رقبا انجام شود.
مزیت‌های رقابتی در صنعت فولاد
سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد، به عنوان صنعتی که در ایران مزیت‌های نسبی فراوانی دارد، بسیار حائز اهمیت است. وجود منابع عظیم گاز طبیعی و زغال‌سنگ، معادن سنگ‌آهن، دسترسی به آب‌های آزاد و اشتغال‌زایی بالای صنعت فولاد در زنجیره تولید از معدن تا محصول نهایی از جمله مزایای نسبی‌ای هستند که همواره در کشور مد نظر سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی بوده‌اند و بر اساس این مزیت‌ها، می‌توان برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت را برای توسعه این صنعت در دستور کار قرار داد.
صنعت فولاد، به دلیل گستردگی زنجیره تولید، نیاز مبرمی به زیرساخت‌های تضمین‌‌کننده این زنجیره دارد. در این زمینه، تامین مواد اولیه مورد نیاز فولادسازان از جمله سنگ‌آهن و گندله یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیشِ‌روی این صنعت محسوب می‌شود و اجرای برنامه‌های توسعه در کنار معدن، از جمله گندله‌سازی و احیا و نیز فولادسازی در کشور، موجب ایجاد کمبودهایی در تامین مواد اولیه برای صنایع فولادسازی شده است. مسئله صادرات نیز یکی از چالش‌ها و مشکلات فعلی صنعت فولاد کشور به شمار می‌آید. علاوه بر تحریم‌های بین‌المللی، دستورالعمل‌های متعدد و مقررات پی‌درپی باعث کُندی روند صادرات و عدم امکان حضور پایدار در بازارهای جهانی می‌شود. انتظار می‌رود که در شرایط تحریمی فعلی، با اتخاذ سیاست‌های مناسب، مشوق‌هایی برای امر صادرات محصولات فولادی از طرف دولت اِعمال شود تا شرکت‌های فولادی صادرکننده از وضعیت بهتری نسبت به سایر رقبای خارجی در بازارهای رقابتی برخوردار شوند.
صنعت فولاد، به دلیل اشتغال‌زایی، صرفه‌جویی ارزی، درآمدزایی و ایجاد محرک در صنایع پایین‌دستی، از اهمیت فوق‌العاده‌ای در کشور برخوردار است. بی تردید ادامه رشد و توسعه صنعت فولاد کشور، به عنوان یک صنعت استراتژیک و دارای مزیت‌های نسبی، در گرو توانمندی شرکت‌های فولادساز در زمینه بازاریابی به‌خصوص در عرصه بین‌المللی و تبدیل مزیت نسبی به مزیت رقابتی است. در بازار رقابتی امروز، فقط تولیدکنندگانی امکان بقا دارند که بتوانند عوامل قابل‌کنترل یعنی عناصر آمیخته بازاریابی را به‌خوبی ترکیب و مدیریت کنند. مسلما سرعت تغییرات تکنولوژی در صنایع فولادی نسبتا پایین است، اما در سال‌های اخیر شاهد به‌روزرسانی تجهیزات و تکنولوژی‌های تولید فولاد با هدف افزایش کیفیت و بهره‌وری و نیز کاهش هزینه تولید بوده‌ایم. از این رو، کسب دانش‌های جدید و به‌روزرسانی تکنولوژی تولید و اتخاذ استراتژی مناسب با رویکرد نوآوری و توسعه محصولات جدید با ارزش افزوده همواره باعث تقویت مزیت رقابتی شرکت‌های موفق در افزایش سهم در بازارهای جهانی خواهد بود.
تلاش برای عبور از محدودیت‌ها
آنچه به‌وضوح در چشم‌انداز بلندمدت شرکت فولاد هرمزگان متصور است توسعه بازارهای صادراتی، بازاریابی و فروش محصولات کیفی و توسعه محصولات جدید به سمت محصولات نهایی خواهد بود و این روند نیز به طور مستمر در بازارهای بالقوه و بالفعل مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در این زمینه، به رغم تحریم‌های اِعمال‌شده در بازارهای جهانی، فولاد هرمزگان استراتژی خود را مبتنی بر تعالی عملیات با رویکرد تمایز در ویژگی محصول و خدمات پیاده‌سازی کرده و به منظور بهبود فاکتورهای قیمت، کیفیت و پایداری تامین محصول در بازارهای جهانی، به رشد قابل‌توجهی در زمینه فروش محصول اسلب دست پیدا کرده است.
صنعت فولاد ایران سال‌ها درگیر تحریم‌های بین‌المللی از سوی آمریکا بوده و در طی این سال‌ها نشان داده است که می‌تواند حتی با وجود محدودیت‌ها، حضور موثری در بازارهای بین‌المللی داشته باشد. از این رو، برای کم کردن تاثیرات سوء تحریم‌ها، شرکت فولاد هرمزگان همواره به کنکاش، مطالعه و واکاوی وضع موجود از طریق بررسی عوامل محیطی درونی و بیرونی کلان و صنعت پرداخته است؛ زیرا از طریق تجزیه‌وتحلیل عوامل محیطی است که فرصت‌ها و تهدیدهای بازار شناخته می‌شوند. مزیت این کار آن است که به تصمیم‌گیرندگان شرکت کمک می‌کند تا با آگاهی از مسیر حرکت در مقابل فرصت‌ها و تهدیدهای محیطی، استراتژی مناسب و یکپارچه‌ای انتخاب کنند و اهداف خود را پیش ببرند. علاوه بر توانایی‌های شرکت، لازمه حضور قوی‌تر و موثرتر در بازارهای جهانی، حمایت دولت از شرکت‌های فولادساز است.
نقش دولت در شرایط تحریم و محدودیت‌های تجاری بسیار اساسی است و به عنوان موتور محرکه شرکت‌های صادرکننده داخلی، نقشی کلیدی را ایفا می‌کند. از این رو، در اولین گام، باید قوانین و مقررات صادرات به نحوی تبیین شوند که منافع صادرکنندگان در تدوین قوانین به طور جامع لحاظ شوند و نوسانات اقتصادی باعث چالش برای صادرکنندگان نگردند. در گام دوم، لازم است که زیرساخت‌های صادرات بهبود یابند. اسکله اختصاصی، تسهیل امور و تجهیز پایانه‌های ارتباطی نظیر بندرها و خطوط ترانزیتی از جمله موضوعات مهمی‌اند که دولت باید مد نظر قرار دهد. همچنین دولت، علاوه بر رفع این موانع، با پرداخت انواع مشوق‌های صادراتی و اِعمال انواع معافیت‌ها، می‌تواند به حمایت از صادرکنندگان بپردازد.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه