خراسان جنوبی، به عنوان سومین استان پهناور کشور، دارای ۶۴۸ معدن با حدود ۲٫۵ میلیارد تن ذخیره قطعی و ۱۸ میلیون تن استخراج اسمی در معادن است و توانسته در این حوزه زمینه اشتغال ۱۲ هزار نفر را فراهم سازد. طبق آخرین آمار رسمی، ۶ درصد مجموع معادن کشور، ۵٫۱ درصد ذخایر قطعی، ۲٫۴ درصد استخراج اسمی و ۸٫۵ درصد اشتغال معادن کشور مربوط به این استان است و بر این اساس، خراسان جنوبی چهارمین استان معدنی کشور محسوب می شود. از جمله مهم‌ترین مواد معدنی موجود در استان کویری خراسان جنوبی می‌توان به سرب، روی، زغال‌سنگ، سنگ‌آهن، منیزیت، خاک‌های صنعتی، سنگ‌هـای تزئینی، بنتـونیت، کرومیت، دولومیت، آندالوزیت، مرمریت، بازالت، طلا، مس، فلورین و پتاس اشاره کرد.
شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، با هدف توسعه فعالیت‌های معدنی اعم از عملیات اکتشافی، استخراجی و فراوری در مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته، در سال ۱۳۹۲ با ثبت محدوده‌های معدنی و در قالب طرح‌های اکتشافی خراسان جنوبی رسما فعالیت‌های اجرایی خود را در این ناحیه آغاز کرد. اکنون و با گسترش فعالیت‌های اکتشافی، این پروژه از حالت طرح خارج و به مجتمع تبدیل شده است. مجتمع طرح‌های اکتشافی خراسان جنوبی تاکنون موفق به اخذ سه پروانه بهره‌برداری (آهن حنار، طلای هیرد و روی ملوند)، یک فقره گواهی کشف (طلای خونیک) و سه فقره پروانه اکتشاف شده است. در حال حاضر، مجموع ذخایر اکتشاف‌شده برابر ۶ میلیون و ۵۸۸ هزار است که پیش‌بینی می‌شود با تکمیل اکتشافات، این رقم افزایشی چشمگیر یابد.
ذخاير طلا، فرصتی برای اشتغال‌زايی و رونق اقتصادی منطقه
کانسار طلای هیرد یکی از ذخایر معدنی ارزشمند و بزرگ استان خراسان جنوبی برشمرده می‌شود. با توجه به وسعت محدوده طلای هیرد و به منظور استفاده حداکثری از تمامی ظرفیت‌های موجود در این معدن در اکتشافات اولیه این منطقه، چهار ناحیه یا تارگت اکتشافی شناسایی شده که در سال‌های گذشته، اکتشافات فقط در تارگت ۳ آن تکمیل شده است. بر اساس اکتشافات انجام‌شده، تاکنون یک ذخیره با حدود پنج میلیون تن کانسنگ طلا با عیار PPM 0.92 در تارگت ۳ این معدن شناسایی شده است و در سایر تارگت‌‌ها نیز عملیات اکتشافی در دست اجرا قرار دارند.
شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، پس از سیر مراحل اداری مربوطه و برگزاری مزایده عمومی و جذب سرمایه‌گذار، توانست فعال‌سازی در تارگت ۳ معدن طلای هیرد و در کنار آن، احداث واحد فراوری را عملیاتی کند. عملیات اجرایی احداث این واحد فراوری نیز از خردادماه سال گذشته آغاز شده و تاکنون حدود ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
از مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده در این واحد فراوری می‌توان به نصب کامل خط سنگ‌شکن، احداث و تجهیز کامل سایت اداری، ساخت آزمایشگاه و تجهیز آن، اجرای کامل عملیات خاکی مربوط به سد باطله، نصب و راه‌اندازی باسکول، اخذ مجوز زیست‌محیطی معدن و کارخانه و همچنین ثبت سفارش ساخت و خرید تجهیزات کارخانه اشاره کرد.
به موازات احداث واحد فراوری، بحث فعال‌سازی معدن نیز از اسفندماه سال ۱۳۹۸ در دستور کار قرار گرفت تا متناسب با پیشرفت کارخانه، خوراک مورد نیاز این واحد نیز تأمین شود. تاکنون دو نوبت آتشباری در معدن انجام و مقدار قابل توجهی ماده معدنی استخراج و دپوسازی شده است.
گفتنی است که با فعال‌سازی معدن طلای هیرد، در چند سال گذشته نرخ مهاجرت معکوس در روستاهای اطراف معدن قابل توجه بوده است، به گونه‌ای که در این مدت، جوانان جویای کار به زادگاه خویش بازگشته‌اند و در همان منطقه مشغول به کار شده‌اند. بهره‌برداری از این معدن، با ایجاد اشتغال پایدار، حتما می‌تواند نقش بسزایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی منطقه ایفا کند.
کانسار طلای خونیک از دیگر ذخایر ارزشمند طلای استان خراسان جنوبی برشمرده می‌شود. با توجه به اینکه اکتشاف اولیه این محدوده توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات مواد معدنی کشور انجام و در ادامه، به منظور تکمیل اکتشاف و بهره‌برداری، به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران منتقل شد، در گام نخست، گواهی‌نامه کشف این محدوده با یک ذخیره حدود ۵۰۰ هزار تنی کانسنگ طلا اخذ و در حال حاضر نیز طرح بهره‌برداری این معدن به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان ارائه شده است. در صورت تایید و اخذ پروانه بهره‌برداری این معدن، با توجه به ضرورت انجام اکتشافات تفصیلی و تکمیلی در حین استخراج، این شرکت در نظر دارد تا با انجام حفاری‌های مغزه‌گیری و تکمیل مطالعات لازم، به منظور دستیابی به ذخایر بیشتر اقدام کند تا بتواند بستر مناسب‌تری را برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی فراهم سازد.
تنوع بالای ذخاير معدنی در خراسان جنوبی
چنان‌که پیش‌تر نیز گفته شد، استان خراسان جنوبی از ذخایر فراوان و متنوع معدنی برخوردار است که بهره‌برداری از هریک از آن‌ها رونق قابل توجهی را در اقتصاد منطقه ایجاد خواهد کرد. معدن آهن حنار یکی از ذخایر ارزشمند سنگ‌آهن استان خراسان جنوبی برشمرده می‌شود که پس از برگزاری مناقصه عمومی، پیمانکار استخراج ماده معدنی انتخاب شد و در حال حاضر نیز در حال تجهیز کارگاه برای شروع عملیات باطله‌برداری و استخراج ماده معدنی است. سیاست این مجتمع برای معدن مذکور، در آینده نزدیک و با فراهم شدن بستر سرمایه‌گذاری، استفاده از توان بخش خصوصی برای ادامه بهره‌برداری و استخراج از این معدن است.
معدن آهن بیشه از دیگر پتانسیل‌های سنگ‌آهن این منطقه محسوب می‌شود. شرکت تهیه و تولید مواد معدنی قصد دارد که پس از اخذ پروانه بهره‌برداری، هدف‌گذاری برای تکمیل اکتشافات این معدن را در دستور کار خود قرار دهد تا با توجه به قرارگیری آن در نزدیکی معدن آهن حنار و در صورت شناسایی ذخایر مناسب، بتوان به صورت یک بسته سرمایه‌گذاری در خصوص این معادن اقدام کرد.
محدوده پلی‌متال ملوند از جمله مهم‌ترین طرح‌های اکتشافی در دست اجرای مجتمع طرح‌های اکتشافی خراسان جنوبی است. از اواخر سال ۱۳۹۶ و با مشارکت بخش خصوصی، عملیات اکتشافی در این محدوده وارد فاز اجرایی اکتشاف شده است. با انجام عملیات اکتشافی متناسب در خردادماه سال گذشته، خوشبختانه پروانه بهره‌برداری این معدن با ذخیره ۱۷۰ هزار تن کانسنگ روی با عیار ۶٫۳ درصد از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسان جنوبی اخذ شد و پس از سیر مراحل اداری مربوطه، از آذرماه سال گذشته بهره‌برداری از این معدن آغاز و تاکنون حدود ۱۶ هزار تن ماده معدنی استخراج شده است. بهره‌برداری از این معدن نیز با مشارکت بخش خصوصی انجام می‌شود و در حال حاضر زمینه اشتغال حدود ۲۰ نفر را به صورت مستقیم فراهم ساخته است.
معدن سرب و روی ازبکوه از دیگر ذخایر ارزشمند معدنی منطقه خراسان جنوبی محسوب می‌شود. این معدن متروکه است و استخراج از آن در گذشته به صورت زیرزمینی انجام می‌شد. با توجه به در دسترس نبودن اطلاعات اکتشافی قدیمی، در حال حاضر انجام اکتشافات اصولی و سیستماتیک، ضروری است. مجتمع طرح‌های اکتشافی خراسان جنوبی سعی داشته است تا با مشارکت بخش خصوصی به انجام عملیات اکتشاف به منظور شناسایی ذخایر جدید در این معدن نیز اقدام کند.
تامين زيرساخت‌ها چاره‌ساز خواهد بود
اگرچه استان خراسان جنوبی، با برخورداری از ذخایر فراوان معدنی، پتانسیل مناسبی به منظور توسعه صنایع معدنی و فلزی و ایفای نقشی پررنگ در اقتصاد کشور دارد، اما نبود زیرساخت‌ها توسعه صنایع معدنی این منطقه را با موانعی مواجه ساخته است. در همین راستا و به منظور ترغیب بخش خصوصی، شرکت تهیه و تولید با انجام عملیات اکتشافی و شناسایی ذخایر مناسب و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، سعی کرده است این نقایص را به حداقل برساند و بستری مناسب را برای ورود سرمایه‌گذاران به این استان فراهم آورد. به همین منظور، اخیرا ایجاد شبکه برق‌رسانی به معادن سنگ شاهکوه به میزان ۹۰ کیلومتر و در دو فاز در دستور کار مشارکتی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) و شرکت توانیر قرار گرفته است تا با سرمایه‌گذاری در این بخش، برای فعال‌سازی معادن کوچک و ایجاد جاذبه سرمایه‌گذاری در این منطقه اقدامی موثر صورت گیرد.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه