به گزارش اخبارفلزات به نقل از دنیای معدن، صنعت فولاد یکی از صنایع مادر کشور است که توانایی بسیار بالایی برای ایجاد اشتغال، توانمندسازی کشور، خودکفایی در سطوح مختلف و مهم تر از همه ، بخش مرتبط با صادرات و نهایتا ارزآوری و ایجاد ارزش افزوده بسیار زیادی برای کشور است.
صنعت فولاد از جمله صنایعی است که هم در صنایع بالادستی و هم پایین دستی قادر به ایجاد اشتغال آن هم در فراوانی بسیار است به طوری که در صنعت فولاد از استخراج معدن تا نهایتا تبدیل آن به صنایع پایین دستی همچون لوله و پروفیل و یا آهن آلات ساختمانی، صنایع مرتبط با خودروسازی و یا حتی صنایع بسته بندی می توان چشم انداز مناسبی برای اشتغالزایی برای جوانان مستعد و دارای مهارت های لازم را ترسیم کرد.
آنچه بدیهی است ذکر این نکته است که یقینا تکمیل زنجیره تولید از بالاترین نقطه تا محصول نهایی می تواند براساس سیاست های اقتصاد مقاومتی برای ایران مفید باشد به خصوص صنایعی مثل فولادسازی که به جای خام فروشی محصولات صنعت فولاد باید با تأمین نیاز صنایع پایین دستی ارزش افزوده بالاتری برای اقتصاد کشورمان مهیا شود.
استان هرمزگان از جمله استان های دارای ظرفیت در زمینه فولاد است که با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص و استراتژیک می تواند نقشی کلیدی در عرصه کمک به ارتقای این صنعت مهم در کشور ایفا کند این استان ظرفیت خوبی در جهت ایجاد زنجیره کامل فولادی از صنایع بالادستی و پایین دستی را دارا است.
در گزارش قبل (اطلاعات بیشتر) اشاره شد که در صنایع بالادستی از جمله در استخراج سنگ معدنی، کشور ما برای تحقق چشم انداز افق ۱۴۰۴ و تولید ۵۵ میلیون تن فولاد مشخصا نیاز به حدود ۱۶۰ میلیون تن سنگ آهن دارد که هم اکنون در حدود ۹۰ میلیون تن آن تولید می شود و با در نظر گرفتن طرح های تولیدی آتی، بر طبق نظر کارشناسان بیش از ۳۰ میلیون تن کسری کماکان در این خصوص وجود خواهد داشت و این بدان معناست که اگر ایران بخواهد تولیدات فولادی خود را به سطح ۵۵ میلیون تن در سال برساند باید به صنابع بالادستی اهمیت بدهد و در این بخش با توجه به ظرفیت های بسیارخوب کشور (آن طور که از آمارها بر می آید بیش از ۴٫۲ میلیارد تن ذخیره قطعی و ۵ میلیارد تن ذخیره احتمالی سنگ آهن) باید سرمایه گذاری کلان ۱۴ میلیارد دلاری انجام دهد.
اما آنچه در صنعت فولاد بسیار حائز اهمیت است و توان ارزآوری، خودکفایی و حتی اشتغالزایی کشور را بسیار بالا می برد صنایع پایین دستی هستند، این صنایع در تکمیل زنجیره فولاد نقش کلیدی دارند و اگر در درون کشور زنجیره فولادی تکمیل شود ضمن آنکه از خام فروشی محصولات صنعت فولاد جلوگیری می شود می توان با وارد کردن این مواد اولیه به بخش صنایع پایین دستی ارزش افزوده بسیار بیشتری برای کشور ایجاد کرد و نهایتا شاهد رشد اقتصادی آن هم در دوران اوج تحریم های ظالمانه نیز باشیم.
به همین دلیل و برای بررسی اهمیت توسعه زنجیره تولید از صنایع مادر تا صنایع پایین دستی در صنعت فولاد با امیرحسین کاوه از کارشناسان خبره حوزه فولاد و عضو اتاق بازرگانی ایران به گفت وگو پرداختیم.
امیر حسین کاوه در این زمینه اظهار داشت: یکی از مهمترین ملزومات تحقق توسعه صنعتی و اقتصادی در هر کشوری، توجه به صنایع مادر و گسترش و توسعه در بخش های بالا دست، میان دست و پایین دست این صنایع می باشد البته این توسعه باید طبق یک برنامه جامع حداقل ۲۵ ساله باشد که شاهد رشد یا توسعه نامتوازن نباشیم.
وی افزود: در واقع کشورهای برخوردار از منابع خدادادی در بخش های مختلفی همچون نفت، گاز و ذخایر معدنی مختلف؛ با تدوین استراتژی های توسعه صنعتی کلان، سعی می کنند نگرش های بنیادین در خصوص این ذخایر و راهبردهای بهره برداری با حداکثرسازی منفعت ملی در استخراج و فرآوری را اجرایی و گسترش صنایع تکمیلی در پایین دست که ارزش آفرین هستند، را دنبال نمایند تا از این مسیر اهداف متعددی را محقق سازند.
این فعال صنعت فولاد گفت: جدای از اینکه برنامه محوری بلند مدت در این خصوص موجب تعیین حجم سرمایه گذاری های مورد نیاز سالانه و تشخیص محل های تخصیص بودجه های مزبور می گردد، نقشه و مسیر حرکتی ترسیم شده صحیح از این طریق، شاخص های کلان اقتصادی آتی را بهبود بخشیده و در زمان های مشخص تأثیر این رویکرد در نهایت در تولید ناخالص داخلی، نمایان می شود.
کاوه تأکید کرد: در واقع ایجاد و گسترش زنجیره های صنعتی و تولیدی در پایین دست صنایع مادر، بر اساس استراتژی های کلان که بازگو کننده حجم مواد اولیه تولیدی در دسترس طی سال های مختلف برنامه بوده، می تواند سرلوحه و ملاک عمل سرمایه گذاران جهت ایجاد بنگاه های اقتصادی و کارخانجات صنایع تکمیلی بوده و بر همین اساس این بنگاه ها با تولید محصولات تکمیلی در انتهای زنجیره و فروش در بازارهای داخلی و خصوصا صادراتی، به ارزش افزوده بالایی در هر واحد فروش دست پیدا کنند.
این عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: در واقع اگر با صادرات یک واحد مواد اولیه خام، ۳۰۰ دلار درآمد کسب می شود با فروش یک واحد از محصولات صنایع تکمیلی می توان ۲ هزار دلار درآمد کسب نمود که ارزش افزوده رویکرد مزبور را به رخ می کشد و درآمد ایجاد شده حتی می تواند صرف توسعه سایر زیر ساخت های صنعتی و در نهایت رشد درآمد سرانه گردد.
کاوه تصریح کر: ضمن آنکه در این رویکرد سیستماتیک که سرمایه گذاری ها هدفمند بوده و سایر زیرساخت های صنعتی و اقتصادی، به عنوان حامی در این فرآیند نقش خود را ایفا می کنند؛ درنهایت منتج به اشتغال پایدار در مسیر توسعه صنعتی کشورها می گردد، در این راستا کشور ما نیز با برخورداری از ذخایر مناسب در حوزه های مختلفی همچون فولاد، با ایجاد و توسعه زنجیره تولیدی سعی نموده تا در این مسیر حرکت کند که البته با چالش های بزرگی نیز همراه بوده است.
وی با اشاره به سرمایه گذاری های کلان سرمایه گذاران در حوزه صنایع پایین دستی فولاد اظهار کرد: سرمایه گذاران بر اساس تحقق ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴، هزاران میلیارد تومان در این بخش طی سال های اخیر سرمایه گذاری نموده اند به طوری که مثلا هم اکنون صنعت لوله و پروفیل از صنایعی است که از سوی وزارت صمت به عنوان یک صنعت اشباع از تولید کننده، معرفی شده است و عملا نشان می دهد دیگر گنجایشی برای حضور شرکت های جدید در این بخش وجود ندارد.
این کارشناس صنعت فولاد کشور ادامه داد: در واقع منطق اقتصادی این کار آفرینان نیز در احداث کارخانجات صنایع پایین دستی در زمان خود، صحیح بوده است اما اینکه مواد اولیه به درستی به این صنایع پایین دستی ارائه نمی شود و ایجاد ظرفیت بیش از نیاز کشور، سبب ایجاد ظرفیت های خالی و بلااستفاده شده است.
کاوه تأکید کرد: در حالیکه اگر مواد اولیه با قیمت مناسب تر به صنایع لوله و پروفیل اختصاص یابد، تولید کنندگان این بخش همچون سال ۹۷ می توانند با صادرات ۷۵۰ هزار تنی، چند صد میلیون دلار صادرات با ارزش افزوده بالا را محقق کنند و توانمندی صادرات بیش از یک میلیارد دلار نیز دور از دسترس نخواهد بود اما با تشدید مشکلات صنعت، روند صادراتی در سال ۹۸ کاهشی بوده و صادرات این بخش به حدود ۴۰۰ هزار تن رسید و با سخت تر شدن شرایط تولید؛ صادرات در نیمه اول سال جاری به حدود ۱۰۰ هزار تن تنزل یافته است.
این فعال صنعت فولاد کشور با اشاره به مشکلات عدم تناسب در توسعه صنایع مادر و صنایع پایین دستی خصوصا در صنعت فولاد معتقد است برای توسعه صنایع مادر نیازند بهره مندی از یک برنامه منسجم عملیاتی و واقع نگر هستیم که در دوره زمانی بلند مدت بدون تغییرات مرتبط در دولت ها به عنوان یک اصل بنیادین اقتصادی و نه صرفا سیاسی مد نظر قرار گیرد.
وی تأکید کرد: در کشور ما در حوزه صنایعی چون نفت، گاز، فولاد و … اتفاقات مثبت و خوبی طی چند دهه اخیر رخ داده است اما شاید در مسیر اجرا، با توقفاتی بدلایل مختلف روبرو شده است.
عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: به طور مثال با توجه به اینکه تا چند دهه دیگر بخش عمده انرژی جهان را کماکان نفت و گاز تشکیل می دهد نیاز به سرمایه گذاری در تمام این زنجیره خصوصا پترو پالایشگاه ها احساس می شود.
وی افزود: همچنین ضریب برداشت از مخازن نفت و گاز نیز عامل بسیار مهمی در تولید، خصوصا در میادین مشترک می باشد که در نهایت بر اساس موارد فوق و طبق برآوردهای کارشناسان مرتبط، زنجیره نفت و گاز سالانه نیازمند ده ها میلیارد دلار سرمایه گذاری جهت اکتشاف، توسعه، بروز آوری و بهره گیری از فناوری های جدید است که بخشی از مشکلات عدم تحقق توسعه مستمر در این حوزه، مرتبط با تحریم ها و بخش زیادی نیز مرتبط با عدم مدیریت صحیح بر منابع و مصارف طی سال های مختلف بوده است.
ثبت دیدگاه