لوله و پروفیل، از جمله صنایع مهم فولادی به شمار می‌آید که نقش حیاتی در توسعه اقتصادی و زیرساختی کشورها و جوامع مختلف ایفا می‌کند. صنعت لوله و پروفیل ضمن برخورداری از سبد محصولات متنوع، در بخش‌های فراوانی از جمله ساختمان‌سازی، خودروسازی، راهسازی، نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع سنگین کاربرد دارد و همواره به عنوان یکی از صنایع کلیدی در مسیر تحقق توسعه پایدار مطرح بوده است. صنعت لوله و پروفیل فولادی در ایران به عنوان یکی از ۱۰ فولادساز برتر جهان، از قدمت بالایی برخوردار است و بیش از نیم قرن از تولید انواع لوله و پروفیل در کشور توسط فعالان این صنعت می‌گذرد. با این وجود، تولیدکنندگان لوله و پروفیل طی سه تا چهار سال اخیر با چالش‌ها و محدودیت‌هایی مواجه شده‌اند که ادامه فعالیت آن‌ها را دشوار ساخته و منجر به توقف فعالیت بسیاری از کارخانجات تولیدی، به ویژه واحدهای کوچک‌مقیاس شده است.
مهم‌ترین چالش موجود در صنعت لوله و پروفیل فولادی را می‌توان صدور مجوزهای بی‌رویه و غیرکارشناسانه احداث کارخانه‌های جدید دانست. در حال حاضر ظرفیت اسمی تولید لوله و پروفیل در کشور به بیش از ۲۰ میلیون تن می‌رسد و نکته قابل توجه اینکه تاکنون تولید حداکثر چهار تا پنج میلیون تن از ظرفیت مذکور محقق شده است. با این وجود و در حالی که هنوز حدود سه چهارم از ظرفیت تولید ایجاد شده خالی باقی مانده است، مشخص نیست که چرا وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام به صدور مجوز برای احداث واحدهای جدید می‌کند. برای مثال، تا پیش از این در شهر تبریز به عنوان یکی از کلان‌شهرهای کشور، چهار تا پنج کارخانه در عرصه تولید لوله و پروفیل فولادی فعالیت داشتند که این تعداد امروز با صدور مجوزهای جدید، به بیش از ۲۰ کارخانه رسیده است.
از طرفی، در حال حاضر واحدهای قدیمی فعال در صنعت لوله و پروفیل، در تامین ورق گرم مورد نیاز خود از بورس کالای ایران با چالش مواجهند و قطع به یقین با ورود واحدهای جدید به مدار تولید، شرایط تامین ورق از تالار بورس بیش از پیش دشوارتر و بغرنج‌تر خواهد شد؛ به ویژه اینکه تنها بخشی از نیاز ورق تولیدکنندگان لوله و پروفیل از بورس تامین می‌شود و همین امر باعث شده است که آن‌ها ناچار به خرید ورق از بازار آزاد با قیمت گران‌تر شوند. نکته تامل‌برانگیز دیگر اینکه به دنبال افزایش کارخانه‌های تولید لوله و پروفیل فولادی، یک رقابت منفی در سطح بازار ایجاد شده است که به دنبال آن، افراد به دنبال خرید لوله و پروفیل ارزان‌قیمت و باکیفیت کمتر نسبت به نمونه‌های استاندارد و باکیفیت بالاتر هستند و همین مسئله، فروش و سوددهی واحدهای قدیمی فعال در این صنعت را تحت‌الشعاع قرار داده است.
چالش دیگری که امروز صنعت لوله و پروفیل فولادی کشور را به مرز فروپاشی کشانده، وضع تعرفه‌های صادراتی بوده است. تا پیش از این، سهم صادرات لوله و پروفیل از کل صادرات مقاطع طویل فولادی در کشور حدود ۵۰۰ میلیون دلار بود اما اکنون این رقم به دلیل وضع تعرفه‌های صادراتی به شدت افت پیدا کرده است. در حال حاضر کشورهایی همچون ترکیه و عراق که تا همین چند سال قبل واردکننده لوله و پروفیل از کشور ما بودند، نه تنها به تولیدکننده این محصولات تبدیل شده‌اند بلکه برای واردات لوله و پروفیل ساخت ایران نیز تعرفه در نظر گرفته‌اند و همین امر منجر به افت صادرات لوله و پروفیل طی ماه‌های اخیر شده است.
به مشکلات مذکور باید افزایش چندبرابری قیمت حامل‌های انرژی را از یک سو و محدودیت تامین پایدار برق و گاز از سوی دیگر اضافه کرد. برای مثال، هزینه برق مصرفی ماهیانه یک کارگاه کوچک لوله و پروفیل که تا پیش از این حدود ۲۰ میلیون تومان بود، در حال حاضر به حدود ۱۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است. این در حالی بوده که قطعی چندباره برق در طول روز، منجر به افت شدید تولید در این واحدها نیز شده است و در چنین شرایطی، طبیعتا چاره‌ای جز تعدیل نیروی انسانی و نهایتا توقف تولید برای افراد باقی نمی‌ماند.
در پایان باید گفت تنها راه برون‌رفت صنعت لوله و پروفیل فولادی از وضعیت فعلی، بازنگری در سیاست‌های حاکم در تجارت خارجی و توسعه صادرات انواع لوله و پروفیل است؛ چراکه با توجه به اشباع بازار داخل از این محصولات، چاره‌ای جز صادرات به کشورهای منطقه و حتی سایر قاره‌ها وجود ندارد و امید است علی‌رغم وضعیت دشواری که امروز کشور با آن مواجه بوده، شاهد رفع موانع موجود و حضور پررنگ تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی در بازارهای بین‌المللی باشیم.
انتهای پیام//
ثبت دیدگاه