در دنیای امروز که صنعت با فناوری‌های پیچیده‌ای آمیخته شده و رونق یافته، مفهوم نگهداری و تعمیر تجهیزات و ماشین‌آلات با تعریف قدیمی خود یعنی «تعمیر تجهیزات پس از خرابی و ازکارافتادگی» کاملا متفاوت شده است؛ زیرا در پی ایجاد فضایی رقابتی در اقتصاد جهانی، بهره‌وری و حداقل‌سازی هزینه‌ها به یکی از موضوعات مهم در مدیریت سازمان‌ها بدل شده است. امروزه فرایندهای نگهداری و مدیریت تجهیزات به مسئله‌ای کاملا پیچیده و مداوم تبدیل شده که به میزانی چشمگیر بر روندهای برنامه‌ریزی برای تولید انواع محصولات اثرگذار است. این فرایند، همانند سایر پیشرفت‌های بشری که در گذر زمان شکل گرفته‌اند، در قالب یک سیر تکاملی رخ داده و جایگاه فعلی آن مرهون تاریخچه‌ای چند ده‌ساله است.
امروزه مدیریت دارایی‌های فیزیکی به یکی از شاخه‌های اصلی مدیریت تبدیل شده است و به‌کارگیری آن نقشی پررنگ در افزایش بهره‌وری واحدهای صنعتی، به‌ویژه واحدهای صنعتی تجهیزمحور دارد. مدیریت دارایی‌های فیزیکی به معنای شیوه‌ها و فعالیت‌هایی منظم و هماهنگ است که سازمان از طریق آن‌ها، دارایی‌ها و نیز هزینه‌ها، ریسک‌ها و عملکرد آن‌ها را بررسی می‌کند و می‌کوشد تا بیشترین بازدهی را از دارایی‌های خود حاصل کند.
کاهش هزينه‌ها با مديريت بهينه دارايی‌ها
مدیریت دارایی‌های فیزیکی با روش‌های مختلف می‌تواند بر افزایش بهره‌وری و افزایش نرخ بازگشت سرمایه اثرگذار باشد. برای مثال، با بهره‌گیری از تکنیک‌های هوشمندانه‌تر برای نگهداری و تعمیرات تجهیزات و مدیریت درست کار، می‌توان ظرفیت تولید، میزان دستـرس‌پذیـری و قابلیت اطمینان تجهیزات را با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه افزایش داد که نتیجه این امر، در نهایت، افزایش نرخ بازگشت سرمایه خواهد بود. در مثالی دیگر، می‌توان با بررسی شرایط عملیاتی و آب‌وهواییِ حاکم بر یک سایت صنعتی (شرکت فولاد هرمزگان در آب‌وهوای گرم و مرطوب واقع شده است)، تجهیزاتِ دارای نرخ استهلاک ثابت کمتری را خریداری کرد و در نتیجه، هزینه‌های ثابت مجموعه را به میزانی چشمگیر کاهش داد. در صورت بهره‌گیری از شیوه‌های مدیریتی صحیح در نگهداری و تعمیرات، می‌توان از منابع کمتر، بهره بیشتری گرفت و یا با حفظ عملکرد تجهیزات در سطوح مناسب، منجر به افزایش کیفیت محصولات تولیدی و یا ارائه خدمات شد. دستیابی به این مهم امکان افزایش قیمت فروش را میسر می‌سازد. شناخت درست از نحوه عملکرد تجهیز و شرایط عملیاتی آن می‌تواند بازدهی تجهیز به لحاظ مصرف مواد اولیه و یا انرژی را افزایش دهد. با شناسایی حالات خرابی تجهیز و راهکارهای مناسب به منظور مواجهه با آن، می‌توان مصرف قطعات یدکی را تنظیم کرد و موجودی انبارهای قطعه یدکی را بهینه نگاه داشت. تمام مثال‌های فوق نمونه‌ای از توان و اثر‌بخشی مدیریت دارایی‌هایی فیزیکی در افزایش نرخ بازگشت سرمایه است. شرکت فولاد هرمزگان، با اجرای نظام RCA (نظام تحلیل خرابی) توانسته است خرابی‌های یکباره و تکرارپذیر را برای کاهش و حداقل‌سازی آن‌ها آنالیز کند و با انجام تعمیرات دوره‌ای (PM) و تعمیرات اساسی سالیانه، توقف تجهیزات خود به صورت اضطراری (ناگهانی) را به حداقل برساند. همچنین با راه‌اندازی سیستم هزینه‌های نت بر تناژ تولید، گامی دیگر در تحقق اهداف سازمان برداشته شده است.
گفتنی است که استفاده از روش‌های علمی نوین در فرایندهای تعمیر و نگهداری، در کنار تبادل اطلاعات با شرکت‌های بزرگ از جمله فولاد مبارکه، از سال‌های گذشته در حال انجام است و بدین منظور، با حمایت مدیران ارشد سازمان، لزوم ایجاد نظام تعالی نت در دستور کار دفتر فنی تعمیرات قرار گرفته است. مقوله مهم دیگری که در فرایند آماده‌به‌کاری تجهیزات نقش دارد قطعات یدکی است که در دسترس بودن آن‌ها بسیار اهمیت دارد. در همین راستا، شرکت فولاد هرمزگان به منظور بومی‌سازی قطعات و تجهیزات مورد نیاز خود، برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت مختلفی را تدوین کرده و توانسته است از مجموع ۱۹ هزار قطعه خریداری‌شده، بیش از ۱۲ هزار قطعه را از منابع داخلی تامین کند.
برای افزایش نرخ بازگشت سرمایه از طریق مدیریت بهتر دارایی‌های فیزیکی، به هماهنگی بین کارکردهای مختلف در یک سازمان نیاز است و سازمان می‌بایست به صورت هماهنگ در جنبه‌هایی گوناگون توسعه یابد. تحقق این هماهنگی و توسعه نیازمند بهره‌گیری از یک مدل عملکردی کارآمد و منطقی است. چنین مدلی باید ارتباط مناسبی را بین واحدهای تعمیرات، بهره‌برداری، مهندسی، دفتر فنی تعمیرات، انبار و… برای تحقق اهداف مورد نظر سازمان در زمینه مدیریت دارایی‌ها برقرار سازد. در این زمینه، شرکت فولاد هرمزگان برای ارتباط بین واحدها از سیستم IS-SUITE استفاده می‌کند. استقرار و به‌کارگیری این سیستم موجب شده است تا توانایی شرکت در استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی مدیریتی افزایش پیدا کند.
نگاهی همه‌جانبه، لازمه مديريت دارايی‌ها
در دو سال گذشته، تب تند ایجاد یک سیستم مدیریت دارایی‌های فیزیکی بسیاری از مجموعه‌های کشور را فراگرفته است و بسیاری از سازمان‌ها به دنبال انتخاب مدلی بدین منظور هستند. در همین راستا، فولاد هرمزگان نیز با شرکت در همایش‌های مدیریت دارایی فیزیکی توانسته است با استفاده از تجربیات شرکت‌های پیشرو همچون فولادمبارکه و نیز استفاده از تجربه انجمن نت ایران، این سیستم را اجرا کند.
بدیهی است که چنین مدلی باید از ویژگی‌های خاصی بهره ببرد تا با موفقیت در سازمان اجرا شود و سازمان را در دستیابی به اهدافش یاری کند. اولین ویژگی یک مـدل کـارآمد مدیریـت دارایـی‌های فیزیکی، توانایی آن در شناخت جنبه‌های موثر بر مدیریت دارایی فیزیکی در یک سازمان و ارائه الگویی منطقی برای ارتباط مناسب و هماهنگ بین آن‌هاست. منظور از جنبه‌ها، ساختار‌ها و سازوکارهای مدیریتی مختلف در یک سازمان مانند مدیریت انبار و قطعات یدکی، مدیریت نگهداشت، مدیریت نیروی انسانی، مدیریت امور مهندسی و دیگر موارد مشابه است که در مدیریت دارایی‌های مجموعه نقش دارند. یک مدل مناسب آن‌چنان در جزئیات ارتباط بین جنبه‌های مختلف غرق نمی‌شود که اجرای آن عملا غیرممکن شود.
ویژگی دوم، توان مدل در ارزیابی وضعیت فعلی یک مجموعه در زمینه مدیریت دارایی‌ها و ارائه الگوهایی موفق به منظور دستیابی به چشم‌انداز مورد نظر است. مدل مناسب باید امکان یک مقایسه استاندارد بین عملکرد فعلی شما با عملکرد فعلی رقبا و عملکرد ایده‌آل را فراهم کند. از طرف دیگر، مدل به‌کارگرفته‌شده باید الگوهای موفق و به‌روز مدیریتی در جنبه‌های مختلف موثر بر مدیریت دارایی‌های فیزیکی را به‌خوبی بشناسد و عملا قادر به اجرای آن‌ها باشد تا بتواند امکان بهره‌گیری از آن‌ها را برای سازمان فراهم آورد. انتخاب مدلی با ویژگی‌های مذکور و امکان اجرای موثر آن نیازمند ملاحظات و بررسی‌هایی دقیق و علمی است. در همین راستا، شرکت فولاد هرمزگان استفاده از تجربیات صنایع مختلف مانند فولادمبارکه را در دستور کار خود قرار داده است. این امر امکان محک‌زنی و مقایسه وضعیت را برای شرکت فولاد هرمزگان تسهیل کرد و اطلاعات مفیدی در خصوص چالش‌ها و مزایای اجرای مدل در اختیار این شرکت گذاشت. بدین ترتیب، فولاد هرمزگان به شناختی عمیق‌تر درباره جنبه‌های موثر بر مدیریت دارایی‌ها و نحوه ارتباط بین جنبه‌های مختلف رسید.
شرکت فولاد هرمزگان، با اجرای نظام RCA (نظام تحليل خرابي)، توانسته است خرابي‌هاي يکباره و تکرارپذير را برای کاهش و حداقل‌سازی آن‌ها آناليز کند و با انجام تعميرات دوره‌ای (PM) و تعميرات اساسی ساليانه، توقف تجهيزات خود به صورت اضطراری (ناگهاني) را به حداقل برساند. همچنين با راه‌اندازی سيستم هزينه‌های نت بر تناژ توليد، گامی ديگر در تحقق اهداف سازمان برداشته شده است.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه