صنعت مس چه جایگاهی در اقتصاد جهان دارد؟ ایران چه نقشی در صنعت مس ایفا می‌کند؟
مس را می‌توان مهم‌ترین عنصر استراتژیک در حوزه سرمایه‌گذاری‌های معدنی جهان قلمداد کرد. سالانه حدود ۴ تریلیون دلار فقط برای احداث زیرساخت‌های تولید و تجارت سرمایه‌گذاری می‌شود. براساس آمارهای جهانی، میزان تولید مس در سطح جهان به بیش از ۲۴ میلیون تن می‌رسد که از این میزان، حدود ۲۰ میلیون تن از معدن و ۴ میلیون تن با کمک قراضه‌ها و مس بازیابی شده به‌دست می‌آید. در این میان، ایران با تولید سالانه حدود۲۵۰ هزار تن مس، تامین بیش از یک درصد مس جهان را بر عهده داشته و از این جنبه در رتبه پانزدهم جهان قرار می‌گیرد.
خوشبختانه در کشور ما زنجیره تولید مس، از استخراج اولیه از معادن تا مرحله ذوب و پالایش، در حیطه فعالیت‌های شرکت ملی مس ایران کامل شده و محصول نهایی این زنجیره یعنی کاتد مس مورد استفاده صنایع کشور تولید می‌شود. بیش از ۸۰ شرکت خصوصی در داخل کشور مس کاتدی را خریداری کرده و آن را به مفتول و در نهایت سیم و کابل مورد نیاز در صنعت برق تبدیل می‌کنند. شرکت صنایع ملی مس ایران از معدود واحدهای مس جهان به‌شمار می‌رود که از توانایی تولید کاتد مس با خلوص ۹۹٫۹۹۹ درصد که در صنایع های‌تک مورد استفاده قرار می‌گیرد، برخوردار است. ازاین‌رو در تلاش هستیم با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان زمینه مناسبی برای استفاده این فلز در صنایع نوین و ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر در زمینه‌های‌تک پدید آید.
چه دورنمایی برای صنعت مس جهان متصور هستید؟ آیا در کشور ما، برنامه‌ریزی مناسبی برای همسویی با توسعه صنعت مس جهان انجام شده است؟
در چند سال گذشته، استفاده از الکتریسیته به‌عنوان منبع انرژی همواره از روند رو به رشدی برخوردار بوده است. براساس پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۵۰ میلادی، سهم انرژی برق از کل انرژی مصرفی جهان از ۱۹ درصد فعلی به ۴۹ درصد خواهد رسید. یکی از مهم‌ترین این موارد تولید و به‌کارگیری خودروهای الکتریکی است. براساس برآوردها تا ۱۰ سال آینده، ۳۵ درصد خودروهای جهان الکتریکی خواهند بود. نکته قابل توجه در این زمینه، نقش غیرقابل جایگزین فلز مس است که عنصری کلیدی برای توسعه صنعت برق به‌شمار رفته و از جایگاهی مهم در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی برخوردار است. به همین جهت و به‌منظور جلوگیری از عقب ماندن از این روند جهانی، ۸/۱ میلیارد یورو و ۱۳ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در راستای ارتقای ظرفیت تولید مس در دستور کار قرار گرفته است. شرکت ملی مس تا پایان سال ۹۸ با انجام ۴هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در خاتون‌آباد توانسته ظرفیت تولید مس کاتدی را به ۴۰۰ هزار تن در سال برساند.
برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای انجام‌شده که تا پایان سال ۹۹، تولید مس به بیش از ۲۶۵ هزار تن رسیده و با ایجاد تغییرات و تحولات تکنولوژیکی در معادن مس همچون سرچشمه، سونگون و میدوک شرایط مناسبی برای تولید ۳۰۰ هزار تن مس کاتدی در سال ۱۴۰۰ فراهم شود. در این میان، برنامه‌های گوناگونی به‌منظور فراهم آوردن تکنیک‌ها و تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی و افزایش توان تولید، استخراج و برداشت فنی‌تر از معادن در دستور کار قرار گرفته است. ازاین‌رو مسئله آموزش پرسنل از اهمیت بیشتری نسبت به قبل برخوردار شده و در همین راستا در تلاش هستیم با ارتقای سطح دانش فنی پرسنل و همچنین به‌روزآوری تکنیک‌های فرآوری مس بتوانیم با افزایش بهره‌وری، سوددهی بیشتری را برای این صنعت به ارمغان آورده و در آینده‌ای نزدیک جایگاه ایران را در میان کشورهای تولیدکننده مس جهان به رده سیزدهم ارتقا ببخشیم.
علاوه بر این‌ها، با برنامه‌ریزی و فراهم آوردن شرایط جدید در آذربایجان، ظرفیت تولید مس کاتد ظرف ۵ سال آینده به بیش از ۵۵۰ هزار تن خواهد رسید و به همین دلیل شرکت ملی صنایع مس می‌کوشد با استفاده از پول‌های کم‌هزینه ناشی از سودآوری این صنعت و ایجاد شرایط تولید بهتر، زمینه را برای کسب درآمد بیشتر فراهم کرده تا بتواند نقش پررنگ‌تری در افزایش تولید ناخالص داخلی کشور ایفا کند.
شرکت صنايع ملي مس ايران از معدود واحدهاي مس جهان به شمار مي‌رود که از توانايي توليد کاتد مس با خلوص ۹۹٫۹۹۹ درصد که در صنايع‌های‌تک مورد استفاده قرار مي‌گيرد برخوردار است. ازاين‌رو در تلاش هستيم تا با سرمايه‌گذاري در شرکت‌های دانش‌بنيان زمينه مناسبي براي استفاده اين فلز در صنايع نوين و ايجاد ارزش‌افزوده بيشتر در زمينه‌های تک پديد آيد.
عملکرد کلی شرکت صنایع ملی صنایع مس ایران را در سال گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در سال گذشته، شرکت ملی صنایع مس ایران موفق شد رکوردهای خوبی را در عرصه تولید و فروش محصولات به ثبت برساند. میزان کاتد مس تولیدی این شرکت در سال ۱۳۹۸ برای نخستین‌بار به بیش از ۲۵۰ هزار تن رسید؛ البته دستیابی به این میزان تولید در شرایطی محقق شد که کوره خاتون‌آباد به سبب ارتقای تکنیک و ظرفیت به‌طور کامل تعطیل بود. شرکت ملی صنایع مس در زمینه فروش محصولات نیز در سال ۱۳۹۸ توانست با افزایش ۱۲۷ درصدی نسبت به سال ۹۷ رکوردی تاریخی را در این زمینه به‌دست آورده و فروش خود را به رقم ۲۵۲ هزار تن برساند که حتی از میزان تولید آن نیز بیشتر بوده است. در این میان، علی‌رغم اعمال تحریم‌های شدید علیه کشور، میزان صادرات محصولات شرکت ملی صنایع مس در سال ۹۸ بیش از ۲۴۵ درصد افزایش یافت. میزان حفاری‌های اکتشافی شرکت ملی مس در سال ۱۳۹۸ بیش از دوبرابر نسبت به سال ۱۳۹۷ افزایش یافت و به ۷۰ هزار متر حفاری عمقی رسید. امیدواریم براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده تا پایان سال جاری میزان حفاری‌های اکتشافی به بیش از ۱۰۰هزارمتر برسد.
گفتنی است ارزش بازاری شرکت صنایع ملی مس ایران در پایان سال ۹۸، از ۳۰ هزار میلیارد تومان به ۷۲ هزار میلیارد تومان رسید و موجب شد سهام این شرکت در بازار سرمایه ۱۴۶ درصد بازدهی را برای سهامداران خود به ارمغان آورد. ارزش بازاری شرکت ملی صنایع مس ایران در حال حاضر از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان عبور کرده است.
آیا برنامه‌ریزی مناسبی برای ایجاد یا افزایش ظرفیت تولید صنعت مس کشور انجام شده است؟ چه طرح‌های توسعه‌ای در این حوزه برنامه‌ریزی شده یا در دست اجراست؟
چنان‌که پیش‌تر نیز گفته شد، پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای فلز مس در سال‌های آینده به‌طور چشمگیری افزایش یابد؛ از این‌رو لازم است با انجام برنامه‌ریزی‌های مناسب ظرفیت تولید مس کشور طی سال‌های آینده بیشتر شود. در همین راستا، با انجام سرمایه‌گذاری‌ها و اجرای برنامه‌ریزی‌های گسترده، تنها در منطقه خاتون‌آباد و کرمان، ایجاد ۴ واحد تولیدی صنعت مس به پایان رسیده است. کارخانه اسیدسولفوریک با ظرفیت ۶۱۰ هزار تن که با هدف حفظ محیط‌زیست برنامه‌ریزی و احداث شده، هم‌اکنون آماده بهره‌برداری است. کارخانه جدید ذوب خاتون‌آباد نیز از دیگر طرح‌های توسعه‌ای به‌شمار می‌رود که ظرفیت آن هماهنگ با تکنولوژی‌های روز جهان از ۸۰ به ۱۲۰ هزار تن ارتقا یافته و در آستانه بهره‌برداری قرار گرفته است. انبار کنسانتره جدید خاتون‌آباد و کارخانه تولید اکسیژن نیز از دیگر برنامه‌های صنعت مس به‌شمار می‌روند که به اتمام رسیده و آماده افتتاح هستند و برای آن‌ها حدود ۴ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام شده است. امیدواریم به‌منظور افزایش ظرفیت تولید کنسانتره خود، تا پایان سال ۹۹، احداث کارخانه ۱۵۰ هزارتنی کنسانتره دره‌آلو در استان کرمان به اتمام برسد. احداث کارخانه ۱۵۰ هزارتنی کنسانتره دره‌زار نیز از دیگر برنامه شرکت ملی مس برای افزایش ظرفیت تولید خود بوده که تلاش می‌کنیم تا نیمه نخست سال ۱۴۰۰ مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. کارخانه ۱۵۰ هزار تنی کنسانتره سونگون و کارخانه فاز ۳ سرچشمه با ظرفیت ۲۰۰ هزار تن نیز از دیگر طرح‌هایی هستند که در راستای افزایش ظرفیت تولید، در دستور کار قرار دارند و تا پایان سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری خواهند رسید. یکی از مهم‌ترین طرح‌های در دستور شرکت، احداث کارخانه فرآوری سرباره‌های ذوب سرچشمه است. این سرباره‌ها که از عیار مناسبی نیز برخوردار هستند، به سبب در دسترس نبودن تکنولوژی مناسب برای فرآوری، برای بیش از ۵۰ سال روی زمین باقی می‌ماندند، اما با احداث کارخانه جدید فرآوری و با بهره‌گیری از تکنیک جدید فلوتاسیون، محتوای مس این سرباره‌ها به کنسانتره تبدیل خواهد شد.
شرکت ملی مس برنامه‌های مناسبی هم برای حمایت از معادن مس بخش خصوصی دارد تا با حمایت همه‌جانبه، آموزش و خرید نقدی محصولات آن‌ها شرایط مناسبی را برای فعال‌سازی این معادن فراهم کند. این شرکت با توجه به وجود پتانسیل‌های فراوان مس در نقاط مختلف کشور همچون استان‌های یزد، اردبیل، سیستان و بلوچستان و…، برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای را در راستای سرمایه‌گذاری و احداث واحدهای تولیدی محصولات مسی در این مناطق در دستور کار خود قرار داده تا بتواند از پتانسیل‌های فراوان معدنی کشور در راستای ارتقای صنعت مس استفاده کند.
شرکت ملی صنایع مس ایران چه برنامه‌‌ریزی‌هایی را در راستای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود انجام داده است؟
در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی، ایجاد یک ورزشگاه بزرگ با ظرفیت ۳۰ هزار نفر مطابق با شرایط طراحی نوین روز جهان در دستور کار قرار گرفته است. ساخت این ورزشگاه در مراحل پایانی بوده و در سال جاری مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، شرکت ملی مس در حال ساخت دو ورزشگاه ۱۵ هزار نفری در شهرهای رفسنجان و شهر بابک بوده و امیدوار هستیم با اتمام این پروژه‌ها شرایط مناسبی برای برگزاری تورنمت‌های بین‌المللی در کشور فراهم شود. افزون بر این موارد، شرکت حدود ۹۰ زمین چمن مصنوعی را در روستاهای کشور برای افزایش ظرفیت‌های ورزشی این مناطق ایجاد کرده است.
از دیگر فعالیت‌های انجام شده در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی در شرکت ملی مس می‌توان به برگزاری ۵ اردوی جهادی اشاره کرد. در جریان این اردوها، پزشکان متخصص در حوزه‌های گوناگون همچون دندان‌پزشکی، چشم‌پزشکی، قلب و… با اقامت در روستاهای مختلف در مناطقی همچون آذربایجان، سیستان و بلوچستان و… به مدت ۵ شبانه‌روز به‌طور رایگان به مداوای مردم محلی می‌پرداختند. شرکت ملی صنایع مس در سال جاری نیز در تلاش است این اقدامات را در گستره و تعداد بیشتر در دستور کار خود قرار دهد.
آیا برنامه‌ریزی مناسبی در راستای کاهش وابستگی صنعت مس به خارج از کشور در تامین قطعات مورد نیاز انجام شده است؟
شرکت ملی مس به‌منظور تامین قطعات و بومی‌سازی تجهیزات مورد نیاز خود، همواره صنایع داخلی کشور را به‌طور کامل تحت حمایت خود قرار می‌دهد. همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان فقط در سال گذشته منجر به بومی‌سازی حدود ۳۴۰ قطعه در منطقه آذربایجان و حدود ۴۳۰ قطعه در کرمان شد. امیدواریم در آینده نزدیک با همکاری بیشتر با صنایع داخلی، تمامی قطعات مورد نیاز خود را در داخل کشور تولید کنیم و به همین منظور حمایت همه جانبه خود را از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی که از توان تولید این قطعات برخوردار هستند، اعلام می‌کنیم.
ثبت دیدگاه