آلایندگی یکی از چالش‌های مهمی است که پاشنه آشیل زنجیره فولاد محسوب می‌شود. اهمیت این چالش، بسیاری از شرکت‌های بزرگ فعال در این عرصه را به سمت پیشگیری از ایجاد آلایندگی در مسیر تولید از طریق تغییر در فرایند مصرف انرژی برده است که البته دستاوردهای تحقق‌یافته در این زمینه چشمگیر به نظر می‌رسند. در واقع دستاوردهای فوق، به دلیل آمیخته شدن موضوع حفظ محیط زیست به عنوان یک ضرورت در کنار بهینه‌سازی مصرف انرژی، همواره زمینه توسعه و آبادانی را برای شهرها و شرکت‌های معدنی، به‌ویژه در بخش فولاد، فراهم آورده است.
یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که شرکت‌های بزرگ معدنی و صنعتی برای حفظ محیط زیست در کنار بهینه‌سازی مصرف انرژی به کار می‌گیرند تبیین استراتژی برای صرفه‌جویی مصرف انرژی است. برای تحقق این ضرورت، مدیریت حمل‌ونقل، انبارش و نگهداری مواد معدنی، در کنار بهره‌گیری از کنترل‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، می‌تواند به صرفه‌جویی یا بهینه‌سازی منابع انرژی منجر شود. با این حال، مدیریت منابع انرژی عمدتا به انتخاب مکان، نزدیکی طرح‌ها، نزدیکی به معدن، توجه به افزایش قیمت انرژی (هدفمند کردن یارانه‌ها) و انتخاب تکنولوژی‌های ترکیبی مربوط است و بسیاری از شرکت‌ها، برای دستیابی تمام‌وکمال به مولفه‌های فوق، استراتژی‌های متنوعی را به کار می‌گیرند.
گل‌گهر و صرفه‌جويی انرژی
شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های معدنی در ایران و خاورمیانه است که ظرفیت‌های متعددی در زمینه تولید، انرژی و فروش محصولات در اختیار دارد. این شرکت، با فهم درست از وضعیت انرژی و ناپایداری آن در شرایط نامطلوب امروزی، برنامه‌ها و اقدامات مهمی را در این زمینه طراحی و برنامه‌ریزی کرده است. در واقع امروزه، به علت ارزان بودن مصرف انرژی در کشور، توجه به مدیریت آن برای توسعه تولید و جلوگیری از مخاطرات زیست‌محیطی به عنوان یک اولویت مهم مطرح می‌شود و شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، در راستای بهینه‌سازی مصرف انرژی، همواره یکی از پیشگامان صنایع معدنی بوده است.
یکی از برنامه‌های مهم این شرکت، ارتقای تکنولوژی به منظور رسیدن به صرفه‌جویی انرژی یا همان بهینه‌سازی مصرف انرژی است. این شرکت، با شعار «کیفیت، مسئولیت تمام افراد جامعه است»، اقدامات مهمی از جمله اخذ مجوز «۵۰۰۰۱ ISO» به منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کنترل کیفیت زنجیره ارزش انجام داده است. صدور مجوز نظارت کمیته کنترل کیفیت بر تمامی بخش‌ها شامل آزمایشگاه، تولید، فراوری، استخراج، باطله‌ها، بازرگانی و… از جمله اقدامات شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر برای راستی‌آزمایی وضعیت انرژی مصرفی است.
یکی دیگر از برنامه‌های مهم این شرکت به منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی، بهینه‌سازی نیروگاه‌های مورد نیاز تولید از طریق ارتقای تکنولوژی است که شامل تغییرات در توربین‌های گازی یا بخار آب نیروگاه‌هاست که باعث تغییرات عمده در زاویه توربین‌ها می‌شود. علاوه بر این، تعریف و ابلاغ آیین‌نامه صیانت از انرژی در تمام قراردادهای منعقدشده توسط گل‌گهر، در کنار پایش ماهیانه واحدهای با مصرف بیش از حد مجاز، زمینه صرفه‌جویی را در این منطقه به وجود آورده است.
تکنولوژی گل‌گهر و نقش آن در انرژی
وجود فناوری یکی از مهم‌ترین عناصر برای تحقق اهداف بهینه‌سازی مصرف انرژی است. صرفه‌جویی مصرف انرژی تحقق نمی‌یابد مگر با ارتقای همان چیزی که آینده به آن تعلق دارد. بر اساس برآوردهای کارشناسان این حوزه، تاثیر تکنولوژی بر صنایع مختلف، به‌ویژه صنایع فولادی، به گونه‌ای خواهد بود که عملا هر شرکتی که در مسیر به‌روزرسانی، کنشی از خود نشان ندهد یقینا از رقابت‌پذیری جهان صنعتی و معدنی در آینده نه‌چندان دور باز خواهد ماند. این موضوع برای شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر همواره یک اولویت مهم بوده است.
برق و به‌روزرسانی سازوکارها و تجهیزات مورد نیازش برای صرفه‌جویی در مصرف آن برای صنایع یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کاربردی گل‌گهر در این راستا به حساب می‌آید. جای‌گذاری فیلترهایی که از ورود هارمونی‌های مزاحم جلوگیری می‌کنند از جمله کاربردهای این نوع فیلترها در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی گل‌گهر محسوب می‌شود. همچنین، با کاهش هارمونی‌های مزاحم، عملا از خاموشی‌های ناگهانی برق نیز به طرز محسوسی کاسته می‌شود که این موضوع در آمار بهره‌وری و صرفه‌جویی این شرکت به‌وضوح قابل‌مشاهده است. در واقع، شبکه برق مجموعه گل‌گهر، با پایداری کامل و بهینه‌سازی، عملا از قطعی برق و شوک‌های ناشی از آن جلوگیری کرده است.
همچنین تاسیس نیروگاه پنجاه کیلوواتی خورشیدی طی سالیان گذشته به منظور تامین برق واحد اداری و قرار دادن درایو روی موتورهای الکتریکی یکی دیگر از اقدامات مهم گل‌گهر در زمینه صرفه‌جویی یا بهینه‌سازی مصرف برق محسوب می‌شود.
علاوه بر این‌ها، برنامه پژوهشی و آزمایشی بر روی انفجارهای معدن گل‌گهر، با مشارکت مرکز تحقیقات و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان، به طور جدی دنبال می‌شود و در این زمینه، دستاوردهای مناسبی حاصل شده است. آزمایش و پیش از آن، برنامه پژوهشی برای دستیابی به تکنولوژی‌ای که بتواند با مواد انفجاری کمتر، بیشترین خردایش را در سطوح مختلف معدن ایجاد کند از دیگر دستاوردهای مهم گل‌گهر در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی به حساب می‌آید.
آب و انرژی در گل‌گهر
آب یک عنصر مهم و تاثیرگذار در وضعیت تامین انرژی شرکت‌ها به‌ویژه شرکت‌های معدنی محسوب می‌شود. به طور معمول، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر برای تامین آب مورد نیاز خود در فرایند تولید، از سه منبع شامل آب شیرین، لب‌شور و شور استفاده می‌کند. به نظر می‌رسد که سیاست اصلی گل‌گهر در این راستا بر پایه حفظ منابع زیرزمینی آب شیرین قابل‌شرب در کنار حفظ پایدار فرایند تولید محصولات فولادی است. بنابراین مدیریت بخش انرژی گل‌گهر، ضمن حفظ شرایط پایدار تولید از طریق بهینه‌سازی منابع حداقلی موجود، گام‌هایی جدی و ثمربخش در زمینه بازیافت آب از محل باطله‌های کنسانتره تولید برداشته است.
همچنین از دهه هفتاد به این سو، با طراحی تیکنرهای مختلف و متنوع در گل‌گهر، تصفیه باطله‌های معدنی به طور کامل صورت گرفته است تا از این طریق بتوان بخشی از انرژی آبی مورد نیاز فرایند تولید را به‌اصطلاح بازیابی کرد. در واقع، با تغییر خطوط تر به جای خطوط خشک، ضمن افزایش مصرف آب، ضرورت صرفه‌جویی آب برای تامین پایدار نیاز این مجموعه به صورت بلندمدت تحقق یافت. بنابراین توسعه حوضچه‌های باطله، استفاده کمتر از آب شیرین و بهره‌گیری از عناصر جایگزین آب شرب همانند آب برگشتی از حوضچه‌های باطله و سد رسوب‌گیر، جزو سیاست‌های مهم این مجموعه محسوب می‌شود. همچنین تصفیه فاضلاب در تمامی قسمت‌های مجتمع و استفاده از آن در فضای سبز به جای استفاده از آب‌های منابع زیرزمینی از دیگر خدمات در حوزه صرفه‌جویی آب محسوب می‌شود.
از طرف دیگر، با راه‌اندازی طرح شیرین‌سازی آب خلیج فارس و انتقال آن به منطقه گل‌گهر با ارزبری ۳۰۰ میلیون یورویی در فاز نخست، ضمن ورود ۴۵ میلیون متر مکعب آب به صورت سالانه، بخش بزرگی از مشکلات آب مورد نیاز تولید این شرکت و سایر شرکت‌های تابعه مرتفع خواهد شد. این اقدام گل‌گهر برای سرمایه‌گذاری در این زمینه نشانی بارز از جدیت این شرکت صنعتی و معدنی در راستای تحقق بهینه‌سازی مصرف انرژی و تامین پایدار تولید به حساب می‌آید.
چشم‌انداز گل‌گهر در زمينه انرژی
امروزه شرکت‌های بزرگ معدنی برای تحقق اهداف بهینه‌سازی مصرف انرژی، در کنار حفظ منابع طبیعی و زیست‌محیطی، سیاست‌های خود را بر پایه تامین انرژی مورد نیاز تولید از طریق انرژی‌های پاک تبیین می‌کنند. بنابراین توجه و اهمیت دادن به این موضوع در راستای تحقق آن، یکی از مزیت‌های رقابتی در آینده صنایع معدنی و فولادی محسوب می‌شود.
شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، به عنوان یک شرکت مستقر در منطقه کویر مرکزی ایران، با دارا بودن ظرفیت‌های بالقوه در زمینه تامین انرژی مورد نیاز تولید از طریق انرژی‌های پاک مانند انرژی خورشیدی و بادی، می‌تواند مزیت قابل‌توجهی از نظر تولید و تامین انرژی در منطقه خاورمیانه به دست آورد. تجربه این شرکت در این زمینه نشان می‌دهد که در مقاطع مختلف، عزمی استوار در توسعه انرژی پاک وجود داشته است که طرح پایلوت پنجاه کیلوواتی با صرف هزینه ۴۵۰ میلیون تومان در سال ۱۳۹۳ می‌تواند نمونه‌ای نخستین از دستیابی این شرکت به این نوع انرژی محسوب شود. با این حال، چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به قوانین دست‌وپاگیر، تحریم‌ها و ارزانی انرژی در کشور اشاره داشت که تا حدودی در روند توسعه انرژي پاک تاثیر گذاشته است. شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، با آگاهی از وجود موقعیت مناسب جغرافیایی (از نظر تابش نور خورشید و وزش باد مناسب)، در نظر دارد که تا یک دهه آینده، به رغم ارزان بودن انرژی و نبود انگیزه و تسهیلات کافی برای توسعه انرژی‌های پاک در کشور، به قطب انرژی پاک منطقه تبدیل شود. این هدف با برنامه‌ریزی ذیل چشم‌انداز «گل‌گهر ۲۰۳۰» تعریف شده است و در صورت تحقق، انقلابی در وضعیت بهینه‌سازی مصرف انرژی این شرکت به وجود خواهد آورد.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه