با افزایش تقاضای جهانی برای فلزات اساسی خصوصا محصولات فولادی، سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه بخش معدن از جذابیت دوچندانی در اقتصاد جهان برخوردار شده است. ایران نیز، به عنوان کشوری که ذخایر فراوان و گسترده معدنی را در خود جای داده است، می‌تواند با توسعه اکتشافات ذخایر سنگ‌آهن و سرمایه‌گذاری در عرصه تولید محصولات نهایی فولادی که از ارزش افزوده بالایی نیز برخوردارند، در مسیر رشد اقتصادی و افزایش صادرات غیرنفتی حرکت کند. شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر یکی از اصلی‌ترین بازیگران زنجیره فولاد کشور محسوب می‌شود. ذخایر فراوان سنگ‌آهن موجود در منطقه گل‌گهر و سیاست‌های کلان این شرکت در حوزه افزایش ظرفیت‌ها و حرکت به سمت تولید محصولات نهایی، چشم‌اندازهای روشنی را پیشِ‌روی صنعت فولاد کشور ترسیم می‌کند. با این حال، همزمان با رشد درآمدها در نتیجه افزایش تولید محصولات، لازم است که به اتخاذ رویکردی مناسب در زمینه کاهش هزینه‌های تولید و در نهایت بهای تمام‌شده محصولات نیز توجه شود. روشن است که این کاهش هزینه‌ها موجب سودآوری بیشتر و تحکیم بهتر جایگاه شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر در اقتصاد کشور خواهد شد. از طرف دیگر، کم شدن بهای تمام‌شده مواد اولیه صنعت فولاد کاهش هزینه‌های تولید محصولات فولادی کشور را به دنبال دارد که این مسئله زمینه مناسبی را به منظور حفظ و توسعه سهم صنعت فولاد از بازارهای بین‌المللی فراهم خواهد آورد.
سنگ‌آهن، چالشی برای مديريت بهای تمام‌شده
در شرکت‌های سنگ‌آهنی همچون شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، سهم عمده بهای تمام‌شده محصولات به مواد مستقیم مصرفی اختصاص دارد. به بیان دیگر، قیمت تمام‌شده سنگ‌آهن مصرفی، چه از محل استخراج از معدن و چه از محل خرید از سایر معادن، عامل اصلی و تعیین‌کننده بهای تمام‌شده و سودآوری به شمار می‌آید. از این رو، لازمه اصلی کاهش بهای تمام‌شده در شرکت‌های سنگ‌آهنی، سرمایه‌گذاری در بخش استخراج از معدن و همچنین اکتشاف ذخایر جدید سنگ‌آهن است. در همین راستا، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر در سال‌های اخیر همواره سعی داشته است تا با برنامه‌ریزی در زمینه بهره‌برداری بیشتر از معدن موجود، سهم سنگ‌آهن خریداری‌شده را از مواد اولیه مصرفی خطوط تولید خود کاهش دهد. به همین دلیل، این شرکت در سال‌های اخیر اقداماتی اساسی و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای را برای توسعه پهنه شماره ۱ خود آغاز کرده است. با وجود این، کماکان بخش عمده‌ای از سنگ‌آهن مصرفی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر از معادن دیگر خریداری می‌شود که این مسئله تاثیرات قابل‌توجهی بر بهای تمام‌شده محصولات این شرکت گذاشته است. به گواه آمارها، این شرکت در سال گذشته ۲۶ میلیون تن سنگ‌آهن برای مصرف داشته است که از این میزان، حدود ۱۰ میلیون تن از معدن شماره ۱ گل‌گهر استخراج شده و مابقی از سایر شرکت‌ها خریداری شده است. سهم هزینه‌های تامین مواد اولیه این شرکت در سال‌های اخیر افزایش داشته و از ۵۵ درصد در سال ۱۳۹۲ به بیشتر از ۷۵ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. با توجه به این مسئله، به منظور حل چالش هزینه‌های بالای تامین مواد اولیه، لازم است که معادن جدیدی در اختیار شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر قرار گیرد تا بتواند با استخراج از این معادن، سنگ‌آهن مورد نیاز خطوط تولید خود را تامین کند.
کاهش هزينه‌های سربار، راهکاری برای کاهش بهای تمام‌شده
شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر در سال جاری، اجرای سیستم‌های بودجه‌بندی را در دستور کار خود قرار داده که این امر تاثیرات قابل‌توجهی در کنترل و کاهش بهای تمام‌شده این مجموعه داشته است. در همین راستا، برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و جامع مالی و بودجه عملیاتی، هم در شرکت اصلی و هم در تمامی شرکت‌های زیرمجموعه در دست اجرا قرار گرفته است. بر اساس آمارها، نسبت بهای تمام‌شده شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر به درآمدهای عملیاتی این شرکت در سال‌های اخیر کاهشی نسبی داشته و از ۶۵ درصد در سال ۱۳۹۴ به کمتر از ۵۰ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است.
چنان‌که گفته شد، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر در زمینه تامین سنگ‌آهن مورد نیاز خود با محدودیت‌هایی روبه‌روست و تلاش می‌کند تا با کنترل و بهبود سایر هزینه‌های اثرگذار، بهای تمام‌شده محصولات خود را کاهش دهد. یکی از اقدامات این شرکت در حوزه مذکور، اجرای پروژه‌های متعدد تحقیقاتی با همکاری دانشگاه‌ها در زمینه استانداردسازی فرایندهای تولید است، با این هدف که فرایندها مطابق با استانداردهای بین‌المللی کار کنند. این مسئله هم‌اکنون موجب شده است تا همزمان با کاهش توقفات و افزایش تولید، مصرف انرژی و هزینه‌های ناشی از آن نیز کاهش یابد. به‌علاوه، کاهش هدررفت آب توسط تیکنرهای باطله نیز دیگر پروژه مهمی بود که مرکز تحقیقات و فناوری شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر انجام داد.
دیگر مسئله اثرگذار در مدیریت بهای تمام‌شده صنایع معدنی، هزینه‌های تعمیر و نگهداری است. افزایش سطح مکانیزاسیون در معادن و صنایع معدنی، استفاده از تجهیزاتی پیشرفته‌تر و گران‌تر را می‌طلبد. به همین دلیل، امروزه هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، بخش عمده‌ای از هزینه‌های تولید را به خود اختصاص می‌دهند. به‌علاوه، افزایش قابلیت اطمینان ماشین‌آلات و تجهیزات به منظور جلوگیری از توقف تولید نیز عاملی مهم در کاهش بهای تمام‌شده محصولات بخش معدن و صنایع معدنی است. در همین راستا، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر همواره تلاش داشته است تا برنامه‌ریزی‌های دقیقی را در زمینه افزایش آماده‌به‌کاری تجهیزات و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری دنبال کند. رویکرد اصلی این شرکت، یکسان‌سازی، مهندسی معکوس تجهیزات و بومی‌سازی قطعات یدکی، تلاش برای واقعی کردن نقطه‌سفارش‌ها، بهینه‌سازی انبارداری قطعات و کنترل کیفی قطعات در مراحل تولید در کارگاه ساخت قطعات است تا به این ترتیب بتواند از کیفیت و کارایی قطعات اطمینان کامل داشته باشد.
اقدام دیگر در زمینه کاهش بهای تمام‌شده محصولات، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل مواد است. با توجه به چشم‌اندازهای ترسیم‌شده در زمینه افزایش ظرفیت خطوط تولید شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، توجه به زیرساخت‌های بخش حمل‌ونقل در راستای افزایش توان و ظرفیت ناوگان جاده‌ای و ریلی منطقه ضروری به نظر می‌رسد. در همین راستا، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر با هدف کاهش هزینه‌ها و چابک‌سازی فعالیت‌های حمل‌ونقل خود، شرکت گهرترابر را تاسیس کرد. این شرکت علاوه بر حمل محصولات شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر به تمام نقاط کشور، حمل درون‌سایتی مواد اولیه کارخانجات گل‌گهر را نیز بر عهده دارد. از دیگر اقدامات این شرکت در زمینه حمل‌ونقل می‌توان به احداث حدود نود کیلومتر خطوط فرعی در منطقه گل‌گهر، اتصال شش کارخانه بزرگ معدنی و فولادی به شبکه ریلی، احداث پایانه حمل‌ونقل ریلی، طراحی شهرک حمل‌ونقل و احداث شانتینگ یارد سی خطه برای تفکیک و اعزام قطارها اشاره کرد.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه