امروزه بسیاری از امور روزانه همچون درخواست تاکسی، جایابی در پرواز، خرید یک فرآورده، پرداخت وجه، گوش دادن به موسیقی، تماشای فیلم و مواردی از این دست قابلیت انجام شدن از راه دور را دارند. این امر به ارتقای کیفیت زندگی جوامع منجر شده است. از سوی دیگر، در آینده‌ای نه‌چندان‌دور، نوآوری‌های فناوری با ارتقا بخشیدن پیاپی بازده و بهره‌وری، به یک شگفتی در بخش عرضه منجر خواهند شد و به دنبال آن، هزینه‌های ترابری و ارتباطات کاهش خواهد یافت. پشتیبانی‌ها و زنجیره‌های عرضه جهانی کاراتر می‌شوند و هزینه‌های بازرگانی نیز کاهش می‌یابند؛ در نتیجه، بازارهای تازه‌ای ایجاد می‌شود و شکوفایی اقتصاد رخ می‌دهد. بنابراین موارد مطرح‌شده اثبات می‌کنند که بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش سطح درآمد جهانی مهمترين دستاوردهاي صنعت نسل چهارم و هوشمندسازي هستند.
معدن‌کاري و انقلاب صنعتی چهارم
معدنکاری از جمله صنایعی به شمار می‌رود که به ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی وابسته است و با پیشرفت سطح تکنولوژی در صنعت ماشین‌سازی و تجهیزات آن، بدون شک تحول عظیمی در این حوزه رخ خواهد داد. با توجه به ماهیت فرایند استخراج و فـرآوری مـواد معدنی، ایمنی جزو مهـم‌ترین و اولویت‌دارترین مسائل در معدنکاری محسوب می‌شود. با توجه به مخاطرات جدی در صنعت معدن، قطعا اینترنت اشیا، به عنوان بنیان اصلی صنعت نسل چهارم، ایمنی را بهبود می‌بخشد. معدنکاری، به منزله صنعتی با وابستگی زیاد به اتخاذ تصمیم‌های راهبردی، در تمام مراحل اعم از پی‌جویی و اکتشاف تا احیای مجدد و همچنین فرایندهای لجستیکی حجیم و پرهزینه برای دستیابی به کارایی بیشتر، می‌تواند از فناوری‌های نوآورانه انقلاب صنعتی چهارم بهره‌برداری کند.
به‌کارگیری شبکه اینترنت اشیا کاهش چشمگیر خرابی ماشین‌آلات را در پی خواهد داشت. معدن‌کاران مي‌توانند خطر خرابي تجهيزات را هنگام انجام يک عمليات يا تغيير آن كاهش دهند و قادر خواهند بود قطعاتي كه تامين آن‌ها براي تعمير ماشين‌آلاتِ معيوب، حياتي و لازم به شمار می‌رود را در حداقل زمان ممکن سفارش دهند. کشور استرالیا، به عنوان یک کشور پیشرو در حوزه معدن، توانسته است با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین صنعت نسل چهارم، هزینه‌های استخراج و حمل سنگ‌آهن خود را كاهشی چشمگیر دهد.
لازمه‌های دستيابي بخش معدن به انقلاب صنعتی چهارم
سرمایه‌گذاری، فناوری و قابلیت‌های تولیدی سه فاکتور مهم به منظور دستیابی به صنعت نسل چهارم و به‌کارگیری آن تلقی می‌شوند. از سوی دیگر، یکی از مباحث مهم در انقلاب صنعتی چهارم توجه به دانش‌آموزان است. باید برای این قشر سیاست‌گذاری آموزشی تعریف و مشاغلی به آن‌ها آموزش داده شود که همسو با نیازهای آتی جامعه و بازار کار باشند. همچنین لازم است کشور از اطلاعات‌محوری به سمت دانش‌محوری حرکت کند. تفاوت دانش و اطلاعات در این خلاصه می‌شود که دانش، نوعی اطلاعات مفید است که با آن می‌توان راهکارهایی عملی و قابل اجرا برای حل مشکلات ارائه کرد. لازم است تا دانش را در قالب مدیریت یادگیری افزایش داد و سازمان‌ها بايد مکان هايي باشند كه در آن‌ها فرایند يادگيري وجود داشته باشد. یادگیری و آموزش فقط به تحصیلات دانشگاهی محدود نمی‌شود؛ یادگیری به معنای وفق دادن شرایط با تغییرات جامعه است. محیط‌های کاری به طور دائم در حال تغییرند و باید بتوانند خود را همگام با تغییرات، به‌روز کنند. بنابراین باید از تئوری به سمت راهکار حرکت کرد.
در کنار ایجاد زیرساخت‌هایی مانند دسترسی به اینترنت با سرعت بالا، شبکه گسترده ارتباطی و دیتابیس‌های منظم و کاربردی، نقش توسعه‌دهندگان منابع انسانی بسیار مهم‌تر از مدیریت منابع انسانی است و با توجه به میزان تخصص مورد نیاز مشاغل در سال‌های آینده، باید آموزش تخصصی را به‌خوبی پیگیری کرد.
علاوه بر این، لازمه بهره‌گیری از فناوری موج چهارم، توانایی سیستم‌های اطلاعاتی در ایجاد یک کپی مجازی از بخشی از جهان فیزیکی (مثلا یک کارخانه) با استفاده از طراحی‌های صنعتی با هدف تکمیل داده‌های دیجیتالی سنسورهای خطوط تولید است که لازمه این کار جمع‌آوری داده‌های خام سنسورها و تبدیل آن‌ها به اطلاعات باارزش‌تر و دارای مفهوم است.
گل‌گهر در مسير تکنولوژی‌های نوين
شركت معدني و صنعتي گل‌گهر، به عنوان بزرگ‌ترين توليدكننده مواد اوليه فولاد کشور، در چشم‌انداز جدید خود (چشم‌انداز ۲۰۳۰) حرکت از سمت دارایی‌های فیزیکی به دارایی‌های دانشی را تعریف کرده است. یکی از پیش‌نیازهای این امر، ارتقای توانمندی‌های پرسنل متخصص است که به شکل‌گیری اجتماع دانشی در مجموعه منجر می‌شود و قابلیت به‌روزرسانی در محیط‌های کاریِ درحال‌تغییر را فراهم می‌سازد. در حال حاضر واحد ساخت داخل شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر به طراحی و ساخت سیستم کنترلی آسیاها و دیسک‌های گندله‌سازی می‌پردازد. با این سیستم هوشمند، پارامترها به صورت منطقی تغییر می‌کنند و محصول خروجی با بهترین کیفیت تولید می‌شود و از خطاهای انسانی نیز اجتناب خواهد شد. این شرکت، علاوه بر موارد مذکور، به منظور ارتقای سطح ایمنی در حوزه ماشین‌آلات معدنی، از سیستم‌های هوشمند ارتقای سطح هوشیاری راننده دامپتراک و دیسپاچینگ (Dispatching) استفاده می‌کند. همچنین سیستم عیب‌یابی ماشین‌آلات معدن به صورت آنلاین نصب و داده‌های دستگاه‌ها به صورت لحظه‌ای ثبت و ارسال می‌شود که این امر به کاهش خرابی‌های تجهیزات منجر می‌شود.
شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، با هدف پیشروی در مسیر هوشمندسازی فرایندهای تولید خود، مجموعه اقداماتی از قبیل طراحي و برنامه‌نويسي سيستم كنترلي برای تجهيزات كليدي و اثرگذار خطوط، نصب سنسورها روي ماشين‌آلات معدن و ارسال برخط ديتا، پایش وضعیت کلیدی با استفاده از سنسورها و دوربین‌های ترموگرافی، آموزش نیروی انسانی فعال در مجموعه، افزایش بودجه واحد تحقیق و توسعه (R&D) و تخصیص بودجه به مباحث هوشمندسازی و اینترنت اشیا، فراهم کردن قابلیت دورکاری برای تعدادی از پرسنل ستادی، راه‌اندازی و به‌روزرسانی سیستم یکپارچه اطلاعاتی برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP)، اجرای فاز دوم دیسپاچینگ دامپتراک‌های معدنی و استفاده از پهپاد در سیستم‌های نقشه‌برداری و هوشمندسازی سیستم‌های توزین خطوط را در دستور کار خود قرار داده است.
سرمايه‌گذاري، فناوري و قابليت‌هاي توليدي سه فاکتور مهم به منظور دستيابي به صنعت نسل چهارم و به‌کارگيري آن تلقی می‌شوند. از سوی ديگر، يکی از مباحث مهم در انقلاب صنعتی چهارم توجه به دانش‌آموزان است. بايد براي اين قشر سياست‌گذاري آموزشی تعريف و مشاغلی به آن‌ها آموزش داده شود که همسو با نيازهای آتی جامعه و بازار کار باشند. همچنين لازم است کشور از اطلاعات‌محوري به سمت دانش‌محوري حرکت کند
هوشمندسازی، زمينه‌ساز سودآوری بيشتر
انقلاب صنعتی چهارم، همانند هر فناوری دیگر، موجی از تهدیدها و فرصت‌ها را با خود به همراه دارد. با این حال، مسلم است که بهره‌گیری از این فناوری در حوزه تولید و صنعت می‌تواند مزایای بی‌شماری برای کشورها از جمله ایران به همراه داشته باشد. تحقق اقتصاد مقاومتی، تأمین استقلال اقتصادی، پایان وابستگی اقتصاد به نفت، حل بحران مسکن، بهبود صنعت خودروسازی، خنثا‌سازی تحریم‌های اقتصادی و موارد دیگری از این دست در گرو توجه بیش از پیش به فناوری موج چهارم در کشور و مجهز کردن صنایع زیرساختی به این فناوری‌های نوین است. در گذشته، صادرات سنگ‌آهن توسط کشتی‌هایی با ظرفیت ۶۰ تا ۷۰ هزار تن صورت می‌گرفت، اما اکنون استرالیا با استفاده از کشتی‌هایی با ظرفیت ۶۰۰ هزار تن و با به خدمت گرفتن فناوری موج چهارم، هزینه حمل هر یک تن سنگ‌آهن از استرالیا به چین را به چهار دلار رسانده است. مهم‌ترین مزیت انقلاب صنعتی چهارم افزایش رقابت، بهره‌وری، درآمد، اشتغال‌زایی و بهینه‌سازی بوده است. در صورت اجرای این فناوری در معادن، طبیعتا نتایج شایان توجهی در این حوزه مشاهده خواهد شد. فناوری موج چهارم حداقل از دو راهِ کمک در تصمیم‌گیری و کمک فیزیکی، به شرکت‌های معدنی کمک‌های فنی ارائه می‌دهد. بنابراین سیستم‌های کمکی فیزیکی ـ سایبری در صنایع مجهز به فناوری موج چهارم اولا با جمع‌آوری و تجسم اطلاعات به گونه‌ای قابل درک برای انسان، زمینه تصمیم‌گیری آگاهانه و حل فوری مشکلات در کوتاه‌ترین زمان توسط عوامل انسانی را فراهم می‌کنند و ثانیا با انجام طیف وسیعی از وظایف که برای همکاران انسانی، ناخوشایند، خسته‌کننده و یا غیرایمن هستند، به انسان‌ها کمک فیزیکی می‌کنند. بنابراین، تسریع در حرکت به سمت هوشمندسازی خطوط تولید و اینترنت اشیا در صنعت کشور ضروری است.
ثبت دیدگاه