فولاد به عنوان یک فلز پرکاربرد و استراتژیک در سطح جهان شناخته می‌شود که تولید آن به دو روش عمده کوره بلند (BF) و کوره قوس الکتریکی (EAF) صورت می‌پذیرد. طبق جدیدترین آمار ارائه شده توسط انجمن جهانی فولاد، میزان تولید این فلز در هفت ماهه سال جاری میلادی به یک میلیارد و ۸۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسید و کشورهای چین، هند، ژاپن، ایالات متحده آمریکا، روسیه، کره‌جنوبی، ترکیه، آلمان، برزیل و ایران، به ترتیب در جمع ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد جهان در این بازه زمانی قرار گرفتند.
بخش عمده فولاد در ایران (بیش از ۹۰ درصد) به روش کوره قوس الکتریکی تولید می‌شود که در این روش، آهن اسفنجی به عنوان خوراک اصلی در واحدهای احیا مستقیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر همین اساس می‌توان گفت محصول آهن اسفنجی، از اهمیت بسزایی در صنعت فولاد ایران برخوردار است که تولید پایدار و بدون وقفه آن، زمینه‌ساز رشد و توسعه زنجیره فولاد و بهبود جایگاه کشور در رتبه‌بندی جهانی خواهد شد. در حالی که تحقق این امر در گرو تامین پایدار گندله به عنوان ماده اولیه مورد نیاز تولید آهن اسفنجی است، در سالیان اخیر گاها شاهد آن بوده‌ایم که عرضه ناکافی و نامنظم گندله در بورس کالای ایران و همچنین عدم ثبات قیمت این محصول، عملکرد تولیدکنندگان آهن اسفنجی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
از آنجایی که ثبات در قیمت و دسترسی آسان و مستمر به ماده اولیه در زمان‌های مناسب، یک رکن اساسی در واحدهای تولیدی محسوب می‌شود، بنابراین هرگونه کمبود گندله و عدم عرضه کافی و همچنین عدم شفاف‌سازی قیمت آن در بورس کالای ایران، آسیب جدی به بدنه تولید در واحدهای احیا مستقیم وارد خواهد کرد؛ کمااینکه برای مثال، در تابستان سال جاری به دلیل مخالفت تولیدکنندگان با فرمول جدید قیمت پایه، شاهد توقف عرضه حدودا یک ماهه گندله در بورس کالای ایران بودیم که همین مسئله، تولید آهن اسفنجی در کارخانجات احیا مستقیم را در آن بازه زمانی با اختلال همراه کرد.
این اتفاق در حالی افتاد که جای خالی کنترل و نظارت مناسب توسط سازمان‌ها و متولیان امر که اتفاقا منجر به جلوگیری از نوسانات قیمتی در سطح بازار خواهد شد، به شدت احساس می‌شد و بر این اساس ضرورت دارد که در ادامه با ورود آن‌ها، یک برنامه‌ریزی بلندمدت و مدیریت کلان حداقل ۲۰ ساله برای ایجاد ثبات در عرضه و قیمت‌گذاری زنجیره فولاد کشور، به ویژه صنایع بالادستی و گندله انجام شود.
از طرفی، با نگاهی به قیمت‌گذاری زنجیره فولاد و همچنین عرضه محصولات فولادی در بورس طی سالیان گذشته به خوبی متوجه این موضوع خواهیم شد که در برهه‌های زمانی مختلف، همواره دچار مشکلاتی در عرضه محصولات و قیمت‌گذاری آن‌ها اعم از کنسانتره، گندله و … بوده‌ایم؛ در حالی که اگر از همان ابتدا یک سازوکار و نسبت‌های مشخصی را برای سراسر زنجیره ارزش فولاد (از محصولات بالادستی تا میانی و پایین‌دستی) تعریف می‌کردیم، کمتر با چالش قیمت‌گذاری و در نهایت عرضه محصولات فولادی در بورس مواجه می‌شدیم.
با این وجود، در حال حاضر ما یک‌بار برای همیشه نیازمند یک مدیریت جامع و نقشه راهبردی برای قیمت‌گذاری زنجیره ارزش و عرضه محصولات فولادی در بورس کالای ایران هستیم؛ به نحوی که از یک سو دولت و وزارت صمت فارغ از هرگونه اقدام مداخله‌جویانه، نگاه نظارتی و حمایتی نسبت به صنایع فولادی کشور داشته باشند و از سوی دیگر، میزان عرضه و تقاضا مکانیزم تعیین قیمت محصولات فولادی، به ویژه گندله در بورس تعیین شود. در غیر این صورت، نه تنها فرایند تولید در کل زنجیره فولاد مختل می‌شود بلکه صنایع وابسته همچون خودروسازی، ساختمان‌سازی، نفت، گاز و پتروشیمی و… نیز در تامین نیاز خود به انواع محصولات فولادی با مشکل روبه‌رو شده و در نتیجه تولید و اقتصاد کشور با بحران مواجه خواهد شد.
در پایان امید است با دقت نظر و تعریف برنامه راهبردی توسط نهادهای ذی‌ربط جهت ایجاد یک هم‌زیستی صنعتی مناسب در زنجیره فولاد کشور، شاهد رفع معضلات موجود در قیمت‌گذاری و عرضه محصولات فولادی در بورس کالای ایران باشیم؛ چراکه معتقدیم در شرایط فعلی که جوامع پیشرفته و توسعه‌یافته در حال حرکت به سمت رشد تولید محصولات معدنی و فولادی هستند، ضرورت توسعه روز افزون صنعت معدن و فولاد در ایران بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود و این مهم جز با حمایت جدی از تولیدکنندگان فولاد و نظارت مناسب دولت و سازمان‌های مربوطه بر بازار حاصل نخواهد شد.
انتهای پیام//
ثبت دیدگاه