به گزارش «فلزات‌نیوز»، در حال حاضر فعل و انفعالات ناشی از تنش‌های ژئوپلیتیک، کاهش میزان درآمد فولادسازان و وضعیت پذیرش تولید زیست‌پایشی، تصویر نامشخصی از صنعت فولاد در آینده را ترسیم می‌کند و به نظر می‌رسد که دوران رشد حجم تقاضای به ظاهر سیری‌ناپذیر چین برای فولاد به اتمام رسیده است. در ادامه به مضمون‌های مهم و تاثیرگذار در صنعت و بازار جهانی فولاد در سال ۲۰۲۴ اشاره خواهد شد.
۱:سنگ‌آهن کم‌عیار همچنان در چین پر متقاضی خواهد بود
سنگ‌آهن کم‌عیار همچنان به عنوان یک جایگزین مقرون به صرفه در میان کاهش میزان درآمد فولادسازان، به عنوان مهم‌ترین ماده اولیه مورد استفاده در کوره‌های بلند در چین مطرح خواهد بود.
انتظار می‌رود مصرف‌کنندگان سنگ‌آهن در چین، به دنبال تغییر در استراتژی‌های تامین مواد اولیه فولادسازان به دلیل کاهش میزان درآمد آنها در سال‌های ۲۳-۲۰۲۲، به دنبال گزینه‌های ارزان‌تری مانند سنگ‌آهن دانه‌بندی شده هند به عنوان جایگزینی مقرون به صرفه برای سنگ‌آهن استرالیا باشند.
بر همین اساس، انتظار می‌رود افزایش تولید سنگ‌آهن از سوی برخی شرکتها مانند شرکت «Rio Tinto» در کنار شرکت‌های دیگری همچون «Mineral Resources»، حجم عرضه این ماده معدنی را به صورت منطقه‌ای افزایش دهد.
۲:ادامه وضعیت دسترسی محدود زغال‌سنگ کک‌شو
پیش‌بینی می‌شود وضعیت دسترسی ساختاری محدود در عرضه جهانی زغال‌سنگ کک‌شو احتمالا در سال ۲۰۲۴ ادامه پیدا کند. برخی منابع اعلام کردند که پریمیوم زغال‌سنگ کک‌شو سخت در کشورهای تولیدکننده عمده این ماده معدنی مانند استرالیا، چین و ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۴ رشد چشمگیری نخواهد داشت.
بسیاری از معادن به جز معدن «Blue Creek» در ایالات متحده آمریکا، به دلیل افزایش حق بهره مالکانه و مشکلات فزاینده در استخدام نیروی انسانی و همچنین مشکلات مالی در بحبوحه گذار به فرایند کربن‌زدایی جهانی توسعه پیدا نخواهند کرد.
در همین حال، حجم تقاضا برای سنگ‌آهن از سوی کشورهایی مانند هند و اندونزی به احتمال زیاد با راه‌اندازی کوره‌های بلند جدید افزایش می‌یابد؛ همچنین انتظار می‌رود حجم تقاضا برای این ماده معدنی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا در بحبوحه گذار به روش تولید کوره‌های قوس الکتریکی (EAFs) کاهش یابد.
۳:موانع تجاری در صادرات مستقیم و غیرمستقیم فولاد چین
به گفته برخی از فعالان بازار، روند رو به رشد صادرات مستقیم و غیرمستقیم فولاد چین بر قیمت فولاد تولیدی این کشور در سال ۲۰۲۳ تاکنون تاثیرگذار بوده است. با این حال، صنعت فولاد چین در سال ۲۰۲۴ و در بحث صادرات با موانع تجاری جهانی بیشتری مواجه خواهد بود.
انجمن آهن و فولاد چین (CISA) در گزارشی اعلام کرد که انتظار می‌رود صادرات فولاد چین با توجه به سخت‌تر شدن شرایط تجاری در همه بازارهای جهانی چالش‌برانگیزتر شود.
حجم صادرات فولاد چین احتمالا به دلیل تمهیدات در نظر گرفته شده در اتحادیه اروپا، برزیل و هند مبنی بر انجام تحقیقات بیشتر به منظور وضع قوانین ضدپرداخت یارانه، عوارض واردات و صدور مجوزهای تضمین کیفیت کاهش می‌یابد.
۴:افزایش اختلاف قیمت محصولات فولادی در سراسر جهان
در ماه‌های اخیر پس از کاهش قیمت فولاد به خصوص از اواسط سال ۲۰۲۳، اختلاف قیمت‌های کویل نورد گرم فولادی آمریکا با قیمت‌های کویل نورد گرم فولادی در چین و اروپا دوباره در حال افزایش است. برخی از فعالان بازار بر این باورند که این مسئله ممکن است باعث فشار نزولی بر قیمت کویل نورد گرم فولادی ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۴ شود.
این افراد تاکید کردند که چنین فشاری می‌تواند ناشی از افزایش صادرات محصولات فولادی از کشورهایی مانند چین باشد و عرضه جهانی را در بحبوحه کاهش حجم تقاضا ناشی از کند شدن رشد اقتصاد در چین و اروپا افزایش می‌دهد.
۵٫محدودیت دسترسی به فروآلیاژها در بازار
در صورتی که نرخ بهره بانکی افزایش پیدا کند، هزینه‌های تامین مالی تولیدکنندگان نیز به موازات آن روند صعودی را تجربه خواهد کرد. بر همین اساس این مسئله موجب ایجاد محدودیت در مقدار تولید و حجم عرضه فعالان کوچک و متوسط در بخش فروآلیاژها در بازارهای فیزیکی و کاهش تمایل مصرف‌کنندگان برای انجام فرایند ذخیره‌سازی مجدد در انبارها خواهد شد.
بسیاری از معامله‌گران به دنبال فعالیت در این بازار نیستند؛ چراکه قصد ندارند موقعیت‌های فروش خود در بخش فروآلیاژها و سایر مواد اولیه مورد استفاده در تولید فولاد را به دلیل هزینه‌های بالا حفظ کنند. با این حال بعید به نظر می‌رسد این معامله‌گران حجم ذخایر انبار فروآلیاژهای خود را تا زمانی که از قبل توافقی بر سر فروش محموله‌ها شده باشد، افزایش دهند.
این مسئله به طور موثری منجر به تثبت و تقویت گزینه‌های عرضه خواهد شد و بسیاری از معامله‌گران را مجبور می‌کند از اعتبارات اسنادی اتکائی در ثبت معاملات تجاری خود استفاده کنند.
۶:عرضه سنگ معدن با محتوای منگنز با عیار بالا
حجم بالای سنگ معدن منگنز صادر شده به چین و نگهداری آنها در انبارهای بنادر این کشور، احتمالا از جمله عوامل بنیادینی خواهد بود که باید در سال ۲۰۲۴ به آنها توجه بیشتری نشان داد.
برخی از منابع اعلام کردند که افزایش چشمگیر سنگ معدن با محتوای منگنز صادر شده به چین به ویژه سنگ معدن با عیار بالاتر، بر وضعیت بازارهای سنگ معدن با محتوای منگنز با عیار بالا و پایین تاثیر خواهد گذاشت.
این افراد افزودند: اگرچه حجم ذخایر سنگ معدن با محتوای منگنز در انبارهای بنادر چین پیش از پایان سال جاری میلادی با روند نزولی همراه شده است اما حجم این ذخایر انبار شده به ویژه در بحبوحه کاهش مقدار تولید و حجم تقاضا برای سنگ معدن با محتوای منگنز و کاهش مصرف این ماده معدنی در صنایع پایین‌‌دستی در بخش ساخت‌وساز چین، همچنان بالاست.
۷:استفاده از هیدروژن سبز در راستای کربن‌زدایی فولاد
مسئله فرایند کربن‌زدایی در صنعت فولاد، همچنان به عنوان موضوعی با اولویت بالا در سال ۲۰۲۴ خواهد بود و تامین کافی هیدروژن سبز و انرژی تجدیدپذیر با قیمت‌های رقابتی در صنعت فولاد مهم ارزیابی می‌شود.
قیمت فعلی هیدروژن حدود پنج یورو به ازای هر کیلوگرم است؛ با این حال، قیمت آن باید به میزانی برسد تا از نظر تجاری برای فولادسازان مقرون به صرفه باشد. در همین راستا اروپا نیاز به تولید برق بدون استفاده از سوخت‌های فسیلی دارد اما حجم انرژی مورد نیاز برای فرایند الکترولیز در مقیاس گسترده به منظور تولید هیدروژن سبز قابل توجه خواهد بود.
بنابراین استقرار پروژه‌های انرژی‌بر نزدیک نیروگاه‌های تولید برق، تصمیمی منطقی به نظر می‌رسد. افزایش مقدار تولید بریکت گرم سبز (HBI) می‌تواند مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های فولادی که کوره‌های قوس الکتریکی را با کوره‌های بلند جایگزین کرده‌اند، تامین کند؛ همچنین بسیاری از شرکت‌های فولادی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)، به تولید محصولات فولادی سبز تمایل بیشتری پیدا کرده‌اند.
به گفته برخی منابع، با وجود شرایط نامعلوم اقتصادی در سال ۲۰۲۴، اجرای چنین طرح‌هایی نیازمند سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی خواهد بود و می‌تواند هزینه‌های فرایند تولید فولاد را افزایش دهد.
۸:نرخ‌های ناپایدار حمل‌ونقل
در همین رابطه، برخی از منابع بیان کردند که وضعیت بلاتکلیفی و نوسانات نرخ جهانی حمل‌ونقل، یک نگرانی جدی به شمار می‌رود که احتمالا در سال ۲۰۲۴ نیز ادامه خواهد داشت.
صنعت کشتیرانی جهانی از کمبود کشتی‌ها در بحبوحه خشکسالی خبر داد و اعلام کرد که سطح آب کانال پاناما بسیار کاهش یافته است. مقامات مسئول کانال پاناما عنوان کردند: تعداد کشتی‌هایی که از طریق این آبراه اصلی متصل به اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام عبور می‌کنند، بسیار با کاهش مواجه شده است.
این امر منجر به ایجاد تاخیر برای عبور کشتی‌ها از این کانال و همچنین عبور برخی از شناورها و دور زدن کامل این آبراه و طی مسیری طولانی‌تر شده است.
کاهش تعداد کشتی‌های حمل بار به ویژه در دوره‌هایی که حجم تقاضای افزایشی است، منجر به روند صعودی نرخ حمل‌ونقل در سال ۲۰۲۳ شده که به نوبه خود، موجب افزایش هزینه‌های عملیاتی فعالان بازار شده است.
۹:اروپا؛ یکی از بازارهای فروش اصلی اسلب و چدن خام روسیه
اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ همچنان به عنوان مقصد اصلی فروش اسلب و چدن خام روسیه باقی خواهد ماند زیرا پریمیوم‌های تعیین شده توسط کمیسیون اروپا (EC) برای واردات از روسیه به بالاترین میزان تاریخی خود رسیده است.
با این حال، این مسئله در تضاد با تلاش‌های گسترده‌تر اروپا برای کاهش وابستگی به روسیه است. اتحادیه اروپا تاکنون واردات محصولات فولادی ساخته شده در روسیه را ممنوع کرده است.
در همین رابطه، دریافت پریمیوم اسلب فولادی به مدت چهار سال تمدید شده که دلیل آن، لابی‌گری تولیدکنندگان نورد مجدد مستقر در اروپا است.
لازم به ذکر است که روسیه تعدادی تاسیسات نورد مجدد در کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارد. برخی از منابع بر این باورند که افزایش امکان جایگزینی حجم قابل‌توجهی از اسلب روسیه آسان نخواهد بود. برخی از مصرف‌کنندگان نیز معتقدند که نمی‌توان جایگزین مناسبی برای اسلب فولادی روسیه پیدا کرد.
با این حال، طبق اعلام انجمن فولاد اروپا (Eurofer)، تعدادی از تاسیسات نورد مجدد متعلق به اوکراین که در کشورهای اتحادیه اروپا فعالیت می‌کنند، توانستند منابع تامین مواد اولیه برای تولید محصولات فولادی نیمه‌ساخته خود که از روسیه تامین می‌شد را جایگزین کنند.
۱۰:همه نگاه‌ها به شفافیت زنجیره تامین است
ایجاد شفافیت زنجیره تامین حتی با طولانی شدن جنگ در اوکراین، همچنان در دستور کار فعالان بازار از جمله در بازارهای آهن، فولاد و فروآلیاژ در سال ۲۰۲۴ باقی خواهد ماند.
اتحادیه اروپا به طور رسمی دوازدهمین بسته تحریمی خود را در روز ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳ علیه واردات محصولات فولادی تصویب کرد که شامل محدودیت‌های جدید واردات فروآلیاژ، چدن خام و آلیاژ «Spiegeleisen» فرومنگنز است که از روسیه به کشورهای عضو این اتحادیه وارد می‌شود.
برخی از منابع اظهار داشتند که وضعیت بازارهای فروکربن کم کربن را زیر نظر خواهند داشت؛ چراکه آنها به شدت به عرضه این مواد معدنی وارداتی از روسیه وابسته بوده‌اند.
ثبت دیدگاه