استان سیستان‌وبلوچستان، به دلیل برخورداری از انواع معادن غنی و ظرفیت‌های پیدا و پنهان در این حوزه، می‌تواند به یکی از قطب‌های معدنی در ایران و ظرفیتی ویژه برای افزایش تولید ناخالص داخلی کشور تبدیل شود. شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران از سال ۱۳۸۴ فعالیت‌های اکتشافی خود را در این استان آغاز کرد. این فعالیت‌ها منتج به احداث کارخانه پایلوت فرآوری کانی آنتیموان و تولید شمش این ماده معدنی استراتژیک در سال ۱۳۹۵ شد. بهره‌برداری از این کارخانه، که بدون کمک کارشناسان خارجی به انجام رسید، موجب شد تا ایران در جمع ۶ کشور تولیدکننده شمش آنتیموان جهان قرار بگیرد. حرکت در این مسیر، صنایع را تا حدی از واردات بی‌نیاز می‌کند و این مسئله خود تا حد زیادی جلوی خروج ارز از کشور را می‌گیرد.
وسعت پهنه‌های اکتشافی سيستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان مملو از ذخایر معدنی بزرگ است که بهره‌گیری از این معادن منطقه مصداق بارز موفقیت در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و عدم وابستگی به اقتصاد نفتی است. بخش معدن می‌تواند یکی از بخش‌های پیشران در اقتصاد استان سیستان و بلوچستان باشد، به طوری که با متحول شدن این بخش، سایر بخش‌های صنعتی و اقتصادی این استان نیز فعال می‌شوند.
در همین راستا، مجتمع طرح‌های اکتشافی معدن سیستان و بلوچستان در کل استان مشغول به کار است، به طوری که وسعت محدوده‌ها و پهنه‌های اکتشافی این مجتمع به ۱۹ هزار و ۲۷۳ کیلومتر مربع می‌رسد. از جمله اصلی‌ترین فعالیت‌های این مجتمع می‌توان به معدن آنتیموان سفیدآبه و حیدرآباد، معادن آنتیموان لخشک، شورچاه و توزگی و محدوده‌های اکتشافی طلادار بزمان و پهنه اکتشافی پلی‌متال جانجا، که در حال انجام اکتشافات تفصیلی است، اشاره کرد. پهنه اکتشافی سواحل چابهار و کنارک و پهنه‌های اکتشافی ریگان، اسکل‌آباد، ایرانشهر و سیستان نیز از جمله پهنه‌هایی هستند که با بهره‌برداری از مواد معدنی آن‌ها، می‌توان به پتانسیل‌های بسیار زیادی دست یافت.
پس از بررسی سوابق و مطالعات انجام‌شده، از ۱۱۷ محدوده ثبتی ابتدا ۴۱ محدوده انتخاب و با استفاده از ظرفیت شرکت‌های بومی، پیمایش و نمونه‌برداری در قالب فاز شناسایی انجام و نهایتا برای هفت محدوده پروانه اکتشاف صادر شد و هم‌اکنون برنامه‌ریزی برای انجام عملیات اکتشاف عمومی و تفصیلی در دست اقدام است.
طرح هدف، زمينه‌ساز افزايش بهره‌برداری
اساسا مزیت‌های اجرای طرح‌های معدنی از چند جنبه قابل بررسی است. نخستین هدف، بهره‌برداری از مواد معدنی و پتانسیل‌های موجود در کشور است که از پیامدهای آن می‌توان به استفاده از مواد اولیه داخلی در تولید و رسیدن به خودکفایی اشاره کرد. دومین جنبه اجرای طرح‌های معدنی، توقف واردات و به دنبال آن، خارج نشدن ارز از کشور است که در شرایط کنونی موضوع مهمی به شمار می‌رود. جنبه سوم مربوط به هدف بلندمدت طرح‌های معدنی در افزایش صادرات و ارزآوری است. عملیاتی شدن طرح‌های یادشده تحولات بزرگی را به دنبال خواهد داشت که مهم‌ترین آن‌ها اشتغال‌زایی برای مناطق محروم است که یکی از اهداف مهم و استراتژیک شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در این استان پهناور به شمار می‌رود. بهره‌برداری از ظرفیت‌های معدنی استان سیستان و بلوچستان یکی از راه‌های موثر در مبارزه با بیکاری است که یکی از مهم‌ترین معضلات این استان به شمار می‌رود.
برخی از مهم‌ترین عملکرد‌های مجتمع در پهنه‌ها و محدوده‌های اکتشافی به شرح زیر است:
• محدوده اکتشافی پلی‌متال جانجا
مستعدترین محدوده معدنیِ در اختیار شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در استان سیستان و بلوچستان محدوده پلی‌متال جانجا است. مطالعات فاز شناسایی، پی‌جویی و اکتشاف عمومی در این محدوده به پایان رسیده و هم‌اکنون در حال اکتشاف تفصیلی است. تاکنون به میزان ۵۶ هزار متر عملیات حفاری در محدوده اکتشافی پلی‌متال جانجا توسط پیمانکاران انجام گرفته است. امید می‌رود که عملیات اکتشافی منجر به دستیابی به یکی از مستعدترین معادن مس در ایران شود.
• معدن آنتیموان سفیدآبه و حیدرآباد
هدف‌گذاری اصلی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، تولید شمش آنتیموان با تناژ بالاست و در همین زمینه، توانسته است طی یک سال اخیر این مجموعه را از یک واحد پایلوت به یک واحد نیمه‌صنعتی تبدیل کند. در حال حاضر، در کنار کارخانه آنتیموان، یکی از معادن فعال شده است تا خوراک این کارخانه تامین شود. علاوه بر این، چندین محدوده معدنی دیگر نیز در استان سیستان و بلوچستان اکتشاف شده است. همچنین نسبت عملکرد تولید آنتیموان در سال ۱۳۹۸ در مقایسه با برنامه هدف، ۱۰۵ درصد و نسبت به سال قبل از آن، ۱۲۵ درصد پیشرفت داشته است.
در راستای ارتقای واحد پایلوت فعلی به واحدی نیمه‌صنعتی که از اهداف شرکت تهیه و تولید در این زمینه بوده است، در سال ۱۳۹۹ برای توسعه و بهسازی (Revamp) واحد پایلوت با استفاده از دانش فنی بومی و همچنین قابلیت‌های ساخت داخل کشور اقدام شده که این امر افزایش راندمان کارخانه و به دنبال آن افزایش قابل‌توجه ظرفیت تولید شمش آنتیموان را به دنبال داشته است.
• معادن آنتیموان لخشک، شورچاه و توزگی
معادن آنتیموان لخشک، شورچاه و توزگی از جمله معادن اکتشافی استان سیستان و بلوچستان هستند که با توجه به اصل ۴۴ قانون اساسی، از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی دعوت به عمل آمد تا با در اختیار قرار گرفتن معادن، برای فعال‌سازی آن‌ها و احداث و بهره‌برداری از کارخانه شمش آنتیموان در منطقه اقدام کنند. به منظور توانمند‌سازی استعدادهای مالی، تجهیزاتی و انسانی بومی منطقه، اولویت با شرکت‌های بومی در نظر گرفته شده است.
• محدوده‌های اکتشافی طلادار بزمان
یکی از مهم‌ترین محدوده‌های اکتشافی مجتمع، محدوده‌های اکتشافی طلادار بزمان است که مساحت آن به بیشتر از هفتاد کیلومتر مربع می‌رسد. عملیات اکتشاف تفصیلی در این محدوده به منظور اخذ گواهی کشف آغاز شده است. در صورت تکمیل اکتشافات، تجهیز، راه‌اندازی و فعال شدن محدوده‌های معدنی طلادار استان و در ادامه، تکمیل زنجیره تولید کارخانه فرآوری طلا در استان یکی از اهداف مهم شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در سال‌های پیش‌ِرو در این استان خواهد بود.
• پهنه اکتشافی سواحل چابهار و کنارک
از دیگر محدوده‌های استراتژیک جنوب استان سیستان و بلوچستان، سواحل مکران است که به دلیل نزدیکی به دریای عمان و دسترسی به آب‌های آزاد، موجب اجرایی شدن طرح استحصال مواد معدنی از قبیل سدیم، پتاسیم و… از شورآبه‌های دریای عمان خواهد شد.
• پهنه‌های اکتشافی ریگان، اسکل‌آباد، ایرانشهر و سیستان
با استناد به مطالعات قبلی وزارت صنعت، معدن و تجارت استان و سازمان زمین‌شناسی، نقاط مستعد در قالب پهنه‌های اکتشافی به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران به منظور انجام عملیات اکتشاف واگذار شد. پهنه اکتشافی اسکل‌آباد، ایرانشهر و سیستان دارای پیشرفت فیزیکی ۷۰ درصد است و در پهنه اکتشافی اسکل‌آباد گزارش پایانی فازِ شناسایی و پی‌جویی به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه شده است.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه