به گزارش فلزات نیوز، چند سالی است که با سرد شدن هوا، با چالش ناترازی گاز مواجه می‌شویم؛ چالشی که هر سال با شدت مصرف بیشتر بر عمق آن افزوده می‌شود و تولید در فصل سرد دیگر پاسخ‌گوی میزان مصرف نیست. میزان این ناترازی با هرچه سردتر شدن هوا شدت می‌گیرد و این روزها هم که در بسیاری از شهرهای ایران، شاهد بارندگی هستیم، مصرف گاز رو به افزایش گذاشته است.
ایران مقام نخست در هدررفت گاز در میان کشورهای نفت‌خیز جهان را داراست
در حالی که شدت مصرف انرژی جهان در طول دهه‌های گذشته رو به کاهش بوده، عرضه انرژی اولیه کشور به طور متوسط سالانه سه درصد رشد داشته و با توجه به رشد تولید ناخالص داخلی موجب روند افزایشی شدت مصرف انرژی اولیه شده است.
بر اساس گزارش بانک جهانی در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، ایران مقام نخست هدررفت گاز از میادین نفت و گاز خود را در میان کشورهای نفت خیز جهان داشته است طوری که از ۱۱.۱ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۱۲ به ۱۷.۴ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۲۱ رسیده است که نشان از ۲.۵ برابر شدن تولید گاز خام کشور دارد ضمن اینکه در این مدت تولید گاز در کشور از ۲۸۰ میلیون متر مکعب در روز در سال ۱۳۹۲ به ۷۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است.
در یک دهه گذشته سالانه ۱۴۴ میلیارد متر مکعب گاز هدر رفته است که با این میزان انرژی گاز می‌توان ۱۸۰۰ میلیون مگاوات ساعت برق تولید کرد که معادل دو سوم برق تولیدی در کل اتحادیه اروپا است.
همچنین طبق آماری که شرکت ملی گاز منتشر کرده است، میزان مصرف گاز در کشور در مقایسه با سال گذشته و در همین فصل، ۱۵درصد افزایش داشته است. وزیر نفت نیز، در بازدید از مرکز دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری را ۶۰ میلیون مترمکعب در روز دانست و بیان کرد: « میزان مصرف، معادل ۲ فاز پارس جنوبی نسبت به پارسال افزایش یافته است.»
رئیس مرکز کنترل گاز کشور در این خصوص بیان کرده: «طبق اعلام هواشناسی در اواسط هفته آینده کاهش دمای هوا در کشور را خواهیم داشت از این رو میزان مصرف گاز تا ۷۰۰ میلیون متر مکعب نیز افزایش پیدا می‌کند.»
این‌ها تنها عدد و رقم نیستند بلکه میزان برداشت و از میان رفتن گنجینه‌ای را نشان می‌دهند که در صورت بهینه‌سازی و مصرف درست، می‌توانست در رشد و توسعه‌ی ایران نقشی مهم و اساسی ایفا کند.
ناترازی گاز تنها معضلی نیست که به فصل سرما مرتبط باشد؛ یکی از آثار موضوع ناترازی به طور مستقیم در حوزه نیروگاه‌های برقی است. نیروگاه‌های برقی چه در تابستان و چه در زمستان با کاهش تأمین سوخت روبه‌رو هستند، در زمستان سال گذشته، حدود ۱۹۰ میلیون مترمکعب کاهش و ناترازی گاز وجود داشت.
تعطیلی کارخانه‌های در پی کمبود گاز
گاز علاوه بر مصارف خانگی، در صنعت بسیار پرکاربرد است و وضعیت صنعت، با ورود به فصل زمستان دچار تنش‌های جدی می‌شود. عدم بهینه‌سازی مصرف گاز، باعث می‌شود صنایع در فصل زمستان با کمبود گاز مواجه شده و به سمت سوخت‌های جایگزین بروند که هرکدام از آن‌ها مشکلات خاص خود را دارند.
در همین خصوص علی اکبر الوندیان، در گفت‌وگویی، از کاهش ۲۰ تا ۲۳ درصدی سوخت کارخانه‌های سیمان خبر داد و گفت: « گاز بیش از ۵۰ کارخانه سیمان به صورت تقریبی قطع شده است، از سوی دیگر برق واحدهای تولیدی نیز به تدریج دچار محدودیت شده‌اند.»
او همچنین اضافه کرده است: «قیمت سیمان وقتی در جنوب بالا می‌رود باید عرضه را افزایش بدهیم چراکه در زمستان در استان‌های جنوبی مصرف افزایش پیدا می‌کند، اینگونه در حجم صادرات تاثیر می‌گذارد و اولویت با بخش داخلی است.»
طرح‌های تشویقی و تنبیهی تا چه اندازه مؤثرند؟
در حال حاضر و با ناترازی شدید گاز، دولت دست به کار شده تا بتواند گاز خانگی و تجاری را بهینه‌سازی کند که یکی از تلاش‌هایش هم در این راستا، تعرفه‌ی جدید گاز بود که به واسطه‌ی آن، مشترکان بسیار پرمصرف، قرار است با رقم‌های بسیار بالایی در قبض خود مواجه شوند و با این روش مجبور شوند میزان مصرف خود را کاهش دهند.
در کنار این البته طرح‌های تشویقی هم در این تعرفه دیده می‌شود. وزیر نفت به تازگی طی سخنانی در خصوص این تشویق‌ها بیان کرد: «اقدام‌های خوبی برای تشویق مشترکان در نظر گرفته شده است و با هر یک درصد کاهش مصرف، شامل سه درصد تخفیف گازبها می‌شوند. اگر مشترکی نسبت به مصرف پارسال خود ۳۰ درصد صرفه‌جویی داشته باشد، گازبهای رایگان خواهد داشت.»
او همچنین به افزایش مصرف در این زمستان نسبت به سال گذشته اشاره کرد و گفت: «مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری ۶۰ میلیون مترمکعب در روز، معادل ۲ فاز پارس جنوبی نسبت به پارسال افزایش یافته است. از همه مردم می‌خواهیم برای بهینه‌سازی مصرف تلاش کنند و اقدام‌های خوبی برای تشویق مشترکان هم در نظر گرفته شده و با هر یک درصد کاهش مصرف، شامل ۳ درصد تخفیف گازبها می‌شوند و اگر مشترکی نسبت به مصرف پارسال خود ۳۰ درصد صرفه‌جویی داشته باشد، گازبهای رایگان خواهد داشت.»
به نظر می‌رسد طرح‌های تشویقی برای مشترکان کم‌مصرف و طرح‌های تنبیهی برای مشترکان پرمصرف می‌تواند در کاهش مصرف بسیار مؤثر واقع شود. اما از آنجایی که این تعرفه جدید است، زمان می‌برد تا آثار مثبت یا منفی آن خودش را نشان دهند، لذا باید منتظر بود و دید که با اجرایی شدن این تعرفه، تا چه حد می‌توان گاز را صرفه‌جویی کرد. در این میان باید طرح‌های دیگر، نظیر نوسازی موتورخانه‌ها، جایگزینی بخاری‌های کم مصرف، اجرای مبحث ۱۹ و سایر طرح‌ها را مد نظر قرار داد در غیر این صورت و با تداوم شرایط موجود باید منتظر تعطیلی صنایع باشیم و بعید نیست که ایران به یکی از واردکنندگان گاز بدل شود.
ثبت دیدگاه