به گزارش «فلزات‌نیوز»، این اتفاق در حالی رخ داد که اتحادیه اروپا در چهارمین بسته تحریمی علیه روسیه، از ابتدای ماه آوریل ۲۰۲۲ واردات برخی محصولات نوردی همچون لوله را از روسیه ممنوع کرده است؛ این اتحادیه همچنین در هشتمین بسته تحریمی خود، محدودیت‌های بسیاری در زمینه واردات محصولات نوردی از کشورهای ثالث که با استفاده از فولاد روسیه تولید شده باشند را در نظر گرفته است. در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد هم‌اکنون فرصت بسیار مناسبی برای تولیدکنندگان فولاد کشور ایجاد شده است تا بتوانند جایگاه خود در بازار جهانی فولاد را تا حدود قابل توجهی از فولادسازان روسی پس بگیرند زیرا هم‌زمان با آغاز جنگ روسیه و اوکراین در اوایل سال ۲۰۲۲، تولیدکنندگان فولاد در این کشور با ایجاد دامپینگ قیمتی توانسته بودند بازارهای هدف و صادراتی ایران را در دست گرفته و منجر به افت چشمگیر صادرات فولاد ایران در آن بازه زمانی شوند.
عمده بازارهای صادراتی فولاد ایران را کشورهای حاشیه خلیج فارس، خاورمیانه و جنوب‌شرقی آسیا تشکیل می‌دهند. به دلیل مزیت نزدیکی کشورهای حاشیه خلیج فارس، صادرات فولاد به این کشورها با پیشرفت قابل توجهی طی سالیان اخیر همراه بوده و این مهم به خوبی در خاورمیانه نیز در حال انجام است. از طرفی، فولاد روسیه علاوه بر قاره اروپا، به منطقه جنوب شرقی آسیا نیز صادر می‌شود. در چنین شرایطی، اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه، منجر به ایجاد یک خلاء در بازار فولاد قاره سبز و آسیا خواهد شد که می‌تواند زمینه توسعه صادرات فولاد ایران به کشورهای اروپایی و جنوب شرقی آسیا را فراهم کند. این بدان معناست که هرچه صادرات فولاد روسیه به این مناطق به دنبال تشدید تحریم‌ها کاهش یابد، فولاد ایران می‌تواند جایگزین بسیار مناسبی به ویژه در کشورهایی همچون تایلند، مالزی، اندونزی و… باشد. البته در این میان نباید نقش چین در مقام بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان را نادیده گرفت که حضور پررنگی در بازارهای جهانی فولاد دارد اما از آنجایی که تولیدکنندگان فولاد کشور مشتریان سنتی و دیرینه خود را طی سالیان اخیر به دست آورده‌اند، بنابراین می‌توان به توسعه صادرات فولاد ایران در بازارهای جدید منطقه‌ای و بین‌المللی امیدوار بود.
در این میان، رفع محدودیت‌های صادراتی، مسئله بسیار مهمی است که باید در دستور کار دولت و مسئولان ذی‌ربط قرار بگیرد و مسیر صادرات محصولات فولادی هموارتر از قبل شود. ما باید از تجربیات خود در این زمینه عبرت بگیریم و نباید اشتباهات گذشته را تکرار کنیم. برای مثال، جنگ روسیه و اوکراین و به دنبال آن کاهش صادرات فولاد این دو کشور در بازارهای جهانی، فرصت بسیار خوبی را برای توسعه صادرات محصولات فولادی ایران در اوایل سال گذشته فراهم کرده بود اما متاسفانه وضع عوارض صادراتی بر محصولات معدنی و فلزی، به یک‌باره تمامی معاملات تولیدکنندگان فولاد کشور را بر هم زد و باعث شد که بسیاری از بازارهای صادراتی خود در آن برهه زمانی را از دست بدهند.
طبق آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۳۰ میلیون تن فولاد در کشور تولید شده و میزان مصرف داخلی، حدود ۱۶ میلیون تن بوده است. بنابراین زمانی که با مازاد نیاز ۱۴ میلیون تنی فولاد مواجهیم، چاره‌ای جز صادرات آن نداریم که این مسئله نیز تسهیل مسیر صادرات توسط دولت و بخش‌های مرتبط را می‌طلبد. از طرفی، بخش عمده‌ای از صادرات فولاد کشور را شمش فولادی (محصول نیمه پایانی) به عنوان خوراک مورد نیاز واحدهای نوردی تشکیل می‌دهد. در کشور ما، خوشبختانه این محصول در گریدهای مختلف توسط شرکت‌های مطرح و بزرگ فولادی تولید می‌شود که صادرات مازاد نیاز آن، می‌تواند ارزآوری خوبی برای کشور به همراه داشته باشد. امیدواریم که با حضور وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت که از سابقه و تجربه طولانی در صنعت برخوردار بوده و آشنا با تمامی چالش‌ها و مشکلات فعالان این بخش هستند، شاهد رفع موانع و چالش‌های موجود در حوزه تولید و صادرات محصولات فولادی باشیم.
یادداشت: بهرام سبحانی – رئیس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
ثبت دیدگاه