نبشی یک پروفیل فولادی زاویه‌دار است که کاربرد فراوانی در ساخت اسکلت فلزی ساختمان‌ها، پل‌ها، سازه‌های صنعتی و حتی تجهیزات و ماشین‌آلات دارد. این مقطع فولادی از دو بال عمود بر هم تشکیل شده است که می‌تواند هم‌اندازه (نبشی بال مساوی) یا متفاوت (نبشی بال نامساوی) باشد. طبق آمارهای منتشر شده توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، چهار میلیون و ۹۷۴ هزار تن انواع مقاطع طویل فولادی طی پنج ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴ در کشور تولید شد که از این میزان، ۳۵۵ هزار تن سهم نبشی، ناودانی و سایر مقاطع بوده و رشد اندک ۰٫۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۳۵۳ هزار تن) در کارخانجات تولید این محصولات فولادی رقم خورده است.
تولید مقاطع طویل فولادی در کشور طی سالیان اخیر در حالی با نوسانات و چالش‌های متعددی همراه بوده است که مسئولان و فعالان این صنعت، همواره تاکید بر ضرورت مقابله با خام‌فروشی و توسعه صادرات محصولات نهایی با ارزش افزوده بالای فولادی و رشد ارزآوری از این طریق داشته‌اند. در حال حاضر معضل ناترازی انرژی به مهم‌ترین چالش پیش‌روی تولیدکنندگان فولاد تبدیل شده است و واحدهای نورد و تولید نبشی نیز از این مسئله مستثنی نیستند. از آنجایی که تامین برق و گاز پایدار تاثیر بسزایی در عملکرد کوره‌های پیشگرم گازی و دستگاه‌های نورد موجود در کارخانجات تولید نبشی دارد، بنابراین هرگونه اخلال در تامین این حامل‌های انرژی به ویژه در زمان‌های پیک مصرف، آسیب‌های جدی به کوره‌ها و دستگاه‌های مذکور وارد خواهد کرد و خسارات مالی جبران‌ناپذیری را برای نوردکاران به همراه خواهد داشت.
تامین شمش فولادی به عنوان ماده اولیه اصلی مورد نیاز تولید نبشی، دیگر چالش موجود در کارخانجات نورد کشور به شمار می‌آید که فعالیت تولیدکنندگان این محصول را تحت تاثیر قرار داده است. هم‌زمان با تشدید محدودیت تامین برق در کارخانجات فولادسازی و افت تولید شمش فولادی، عرضه این محصول در بورس کالای ایران نیز کاهش پیدا می‌کند و در چنین شرایطی، چاره‌ای جز تامین شمش با قیمت بالاتر از بازار آزاد برای نوردکاران باقی نمی‌نماند. برای مثال، در حال حاضر شمش فولادی با قیمت ۳۳ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم در بورس عرضه شده و این در حالی است که قیمت آن در بازار آزاد به ۳۵ هزار تومان نیز می‌رسد. در شرایطی که هزینه‌های تولید در کارخانجات نورد به شدت افزایش یافته است، همین اختلاف قیمت یک هزار و ۵۰۰ تومانی در تامین شمش می‌تواند سودآوری حداقل ۳ تا ۴ درصدی این واحدها را تحت‌الشعاع قرار دهد.
نکته حائز اهمیت دیگر در این زمینه اینکه بسیاری از تولیدکنندگان نبشی سفارش‌محور هستند و برای مثال محصول تولید شده را در اختیار دکل‌سازان قرار می‌دهند. از طرفی، نبشی مورد نیاز دکل‌سازان باید از یک‌سری آنالیزهای خاص برخوردار باشد که تحقق آن، در گرو تولید نبشی با استفاده از شمش بر پایه برخی خواص فیزیکی و مکانیکی مشخص در کارخانجات نورد است. در شرایطی که قابلیت عرضه چنین شمش‌هایی در بورس کالای ایران وجود ندارد، تولیدکنندگان نبشی ناچار به تامین شمش سفارشی خود با قیمت گران‌تر از برخی شرکت‌های داخلی هستند؛ چراکه اگر نبشی تولیدی آن‌ها از خواص و آنالیز مدنظر دکل‌سازان برخوردار نباشد، این واحدها به جای خرید نبشی تولید داخل با قیمت حدود ۴۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم، مجبور به واردات محصول مشابه خارجی با قیمتی در حدود ۱۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم خواهند شد که این مسئله نیز خروج ارز از کشور را به همراه داشته و صرفه اقتصادی ندارد.
در این بین، نمی‌توان از دیگر چالش‌های موجود در کارخانجات نورد مانند کمبود نیروی انسانی و وضع بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه، به ویژه مرتبط با حوزه‌های استاندارد و صادرات غافل شد. معضلات مذکور در حالی همچون سدی مستحکم پیش‌روی نوردکاران کشور قرار گرفته است که نبشی‌های ساخت داخل از لحاظ مختلف به‌ویژه کیفیت و استاندارد، قابلیت رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی در بازارهای معتبر بین‌المللی و جهانی را دارند. برای مثال، در حالی امروز نبشی گرید S450 توسط برخی نوردکاران ایرانی با استفاده از شمش ۵SP اصلاح شده تولید می‌شود که تولید مشابه همین محصول در کشور ترکیه که اتفاقا از کشورهای مطرح جهان در حوزه نورد نیز هست، با استفاده از شمش ST52 صورت می‌پذیرد و این امر نشان از برتری تکنولوژیکی و فنی تولیدکنندگان ایرانی نسبت به ترکیه‌ای دارد. بنابراین اگر اقدامات لازم جهت مقابله با صادرات محصولات بالادستی و میانی فولاد که به مثابه خام‌فروشی است، انجام شود و توسعه صادرات محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا در دستور کار مسئولان و سازمان‌های ذی‌ربط قرار بگیرد، می‌توان به آینده تولید در کارخانجات نورد امیدوار بود. در غیر این صورت، تنها می‌توان به ذکر همین جمله کوتاه بسنده کرد که «تولید در واحدهای نورد ممنوع»!
انتهای پیام//
ثبت دیدگاه