نوردکاران نظم بازار فولاد را برهم زده‌اند

ساعد جمشیدیان به تشکیل بازار سیاه در خارج از بورس اشاره کرد گفت: وقتی تولیدکنندگان به عرضه محصولشان در خارج از بورس اقدام می کنند، یک بازار در سایه شکل می‌گیرد که قیمت‌ها قابل نظارت در آن بازار نخواهد بود.
او متذکر شد: نوردکاران باوجود تأکید دولت بر عرضه کامل در بورس اما همچنان قسمت قابل‌توجهی از تولیداتشان را خارج از این بازار به فروش می‌رسانند. آن‌ها به دلیل آنکه دستشان برای تعیین قیمت دلخواه خود در بورس، باز نیست، ترجیح می‌دهند تولیداتشان را در این بازار عرضه نکنند و درنتیجه، شاهدیم که بیش از ۶۰ درصد محصولات آن‌ها در خارج از بورس و در بازار آزاد به فروش می‌رسد.
این کارشناس بازارهای کالایی ادامه داد: بر اساس سند چشم‌انداز، ما باید به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد دست‌یابیم. اکنون که باهم صحبت می‌کنیم به درصد قابل‌توجهی از این میزان تولید هدف‌گذاری شده رسیده‌ایم و حدود ۳۱ میلیون تن، تولید فولاد در کشور داریم. اما این زنجیره تولید بسیار مهم در کشور، اینک با اختلالاتی مواجه است و همین رخداد سبب شده در بخش مهمی از اقتصاد، شامل طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی و زیرساختی و همین‌طور بخش مسکن دچار چالش‌های جدی شویم.
اهمیت فولاد در اقتصاد
او خاطرنشان کرد: راه‌آهن، مترو، سازه‌های بزرگ صنعتی و نفتی و همچنین صنعت ساختمان‌سازی، از عمده‌ترین مصرف‌کنندگان فولاد کشور هستند، بنابراین، هرگونه اختلال در بازار این محصولات، حجم بزرگی از اقتصاد کشور دچار مشکل شده و حتی وارد منطقه بحران می‌شود.
جمشیدیان یادآور شد: امروز، زنجیره فولاد به دلیل چند عامل مهم درگیر مشکلاتی است. یکی از این عوامل سیاست‌های مداخله‌ای است و عامل دیگر، وجود واسطه‌ها و دلالان در بازار این محصولات است.
او افزود: وقتی توازن زنجیره فولاد به هم می‌خورد واحدهای تولیدی ناگزیر خواهند بود نیازهای خود را از طریق واردات تأمین کنند. واردات نیز در شرایط فعلی به دلیل وجود تحریم‌ها و نیز به علت فاصله قیمتی موجود میان تولیدات داخلی و خارجی برای مصرف‌کنندگان، بسیار گران تمام می‌شود. بنابراین، اگر حتی برای پروژه‌های عمرانی دست به واردات مواد اولیه هم بزنیم، هزینه انجام پروژه بسیار افزایش خواهد یافت. براین اساس، تأمین نیازها از مواد اولیه تولیدشده داخلی اهمیت زیادی دارد.
اخلال نوردی ها در نظم بازار
جمشیدیان عنوان کرد: امروز، دولت برای محصولاتی مثل شمش فولاد قیمت پایه تعیین می‌کند که محصولات نهایی با قیمت مناسب به دست مصرف‌کنندگان برسد. اما حلقه‌های بعدی تولید یعنی نوردکاران باوجودآنکه شمش موردنیاز خود را با قیمت هر کیلو ۹ هزار تومان از بورس خریداری می‌کنند اما کالای تولیدشده خود را در بورس نمی‌فروشند و برای کسب سود بیشتر به بازار آزاد برده و با قیمت‌هایی ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان در کیلو می‌فروشد.
این کارشناس بازارهای کالایی تأکید کرد: وقتی با انبوه‌سازان ساختمان صحبت می‌کنیم، اغلب، می‌گویند میلگرد و فرآورده‌های موردنیازشان را از همین بازار آزاد تهیه می‌کنند و هیچ‌یک از آن‌ها به دلیل عرضه محصولات در بازار آزاد، امکان تامین نیازشان را از عرضه‌های بورسی ندارند. برخی از آن‌ها معتقدند قیمت‌های میلگرد و آهن در سه سال گذشته سه برابر افزایش داشته و با افزایش هزینه، شدیدی مواجه هستند. این در حالی است که دولت در شیوه‌نامه فولاد تأکید کرده که تمام حلقه‌های زنجیره فولاد، لازم است محصولاتشان را در بورس عرضه کنند و به فروش برسانند.
به گفته او فروش محصولات خارج از بورس علاوه بر افزایش غیرقابل‌کنترل قیمت‌ها سبب می‌شود. خریدوفروش‌ها، بدون نظارت ناظران انجام شود. در بازار آزاد نه خریدار مشخص است، نه فروشنده و نه موضوع مورد معامله. بنابراین هر محصولی با هر کیفیت و استانداردی به هرکسی می‌تواند فروخته شود.
جمشیدیان اضافه کرد: یعنی حتی دلالان و افرادی که نقشی در تولید و مصرف‌ محصولات فولادی ندارند هم می‌توانند به‌راحتی در این معاملات شرکت کنند و از این محل، سودهای کلانی به جیب بزنند. درحالی‌که در بورس زیر چتر نظارتی موجود، همه متشریان شفاف و در مقابل دیدگان نهادهای نظارتی به خرید و مصرف می پردازند.