به گزارش کارشناس اخبارفلزات، در نیمه نخست سال ۲۰۲۰، دنیا منتظر چشم‌انداز افزایش تقاضای چین پس از تعطیلات سال جدید چینی بود که براساس گمانه‌های مثبت اقتصادی، پس از بهبود اختلافات تجاری ایالات متحده و چین، تقویت شده بود. توافق تجاری چین و آمریکا همراه با نگرانی از کمبود عرضه مس از سوی کشورهای آمریکای جنوبی (به‌ویژه شیلی) در بازارهای جهانی، راه صعود قیمت مس در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰، به ۶ هزار و ۴۰۰ دلار بر تن را هموار می‌کرد. با این حال، شیوع ویروس کرونا ادامه داستان را تغییر داد و میانگین سه ماهه قیمت مس به زیر ۶ هزار دلار بر تن سقوط کرد.
حال این سوال مطرح است که آیا با همه‌گیری ویروس کرونا در جهان و کم شدن تقاضا، تاخیر در موضع‌گیری حمایتی سیاست‌های پولی و مالی از سوی مقامات چین و مناطق دیگر، همراه با اختلال در عرضه، باید منتظر نزول قیمت بیشتری بود؟ برخی از کارشناسان می‌گویند در سه ماهه دوم سال حتی با فرض حیات ویروس کرونا، اگرچه ممکن است قیمت‌ها کاهش یابند، اما آن یک فرصت خرید عالی خواهد بود و دورنمای آینده، روشن است. از سوی دیگر، به اعتقاد برخی از تحلیلگران اقتصادی، اگر گسترش این ویروس طولانی و ادامه‌دار باشد، و به یک بیماری همه‌گیر در کل جهان تبدیل شود، مانع جدی برای فعالیت‌های اقتصادی خواهد بود و تاثیر منفی زیادی بر تقاضای مس و سایر کالاها خواهد داشت. چنانچه شاهد هستیم کاهش اخیر در بازارهای فلزات اروپایی، بعد از گسترش این ویروس در اروپا و آمریکا در تایید این نظریه عمل کرده است. هر چند در چین، باوجود کاهش فعالیت‌های صنعتی، سرمایه‌گذاران همچنان امیدوارند، به نظر می‌رسد با کاهش تعداد موارد ابتلا به کرونا نسبت به تعداد بهبودیافتگان، امید به رفع این چالش در ماه جاری افزایش یافته است. هر چند شکست زنجیره تامین صنعتی دنیا ناشی از تعطیلی شرکت‌های چین و سایر کشورهای جهان، بر اثر این بیماری سریع پیشرونده، باعث شده بانک جهانی انتظار رشد اقتصادی دنیا در سال جاری را اصلاح و برای جهان کاهش پیش‌بینی رشد اقتصادی سال ۲۰۲۰ از ۱/۳ به ۲٫۸ درصد، و برای اروپا کاهش پیش‌بینی رشد از یک به ۰٫۶ درصد را اعلام کند.
در این میان نکته مهم این است که اپیدمی یک بیماری خطرناک در گذشته‌ای نه چندان دور نیز سابقه داشته و شرایط فعلی بازارهای جهانی از جهاتی چندان هم غریب و غیرقابل پیش‌بینی نیست. آذر ۱۳۸۱ ویروس سارس، که از خانواده کرونا ویروس‌هاست و درصد بیشتری از مبتلایان را به کام مرگ می‌کشاند، شیوع پیدا کرد. در طول ماه‌های دی و بهمن آن سال، بازار بورس آمریکا ۱۱ درصد کاهش داشت، اما در اسفند، با فروکش کردن اپیدمی، بورس آمریکا ۸ درصد رشد کرد و از فروردین وضعیت آن عادی شد.
امسال، بورس‌های آمریکا و اروپا تا ۲۹ بهمن عادی بودند. از ۳۰ بهمن، با افزایش شیوع کرونا در خارج از چین، افت بازار شروع شد. ظرف ۸ روز، بازار سهام آمریکا حدود ۱۵ درصد سقوط کرد، هر چند در روزهای بعد بخشی از افت قیمت‌ها جبران شد، اما همچنان بازارهای بورس جهان با نوسانات بزرگی دست و پنجه نرم می‌کنند. در این میان، در حالی که بازارها با اخبار خوش مربوط به کنترل زودرس بیماری در چین و روند کاهشی تعداد مبتلایان روبه‌رو شده بود، ۱۹ اسفند برابر با ۹ مارس، شوک دیگری به بازار کامودیتی‌ها وارد شد؛ کاهش ۳۰ درصدی قیمت نفت در یک روز! این بیشترین درصد افت قیمت نفت برنت طی یک روز از زمان آغاز جنگ اول خلیج‌فارس در ۱۷ ژانویه ۱۹۹۱ به‌شمار می‌رود. با این سقوط، قیمت نفت برنت به پایین‌ترین رقم از ۱۲ فوریه ۲۰۱۶ تاکنون رسید.
کرونا و بازار نفت
شیوع ویروس کرونا از کشوری شروع شد که یکی از بازارهای اصلی تولید و مصرف در جهان است؛ بنابراین وضعیت آن بر اقتصاد جهان تاثیر عمیق و سریع گذاشته است و با توجه به اینکه بیشترین مصرف‌کننده نفت و گاز جهان چینی‌ها هستند، به تبع آن، مصرف انرژی به‌شدت پایین آمده است. گفته شده سیر شیوع بیماری در چین، میانگین تقاضای روزانه نفت را ۴ میلیون بشکه کاهش داده است. ترس از شیوع جهانی کرونا باعث شد بسیاری از سرمایه‌گذاران سهام خود را در چین واگذار کنند و تعداد زیادی از سرمایه‌گذارانی که قصد سرمایه‌گذاری در این کشور داشتند، منصرف شوند. از سوی دیگر، با گسترش سریع این بیماری در اروپا و سراسر جهان، سازمان بهداشت جهانی هشدارها را به بالاترین حد ارتقا داد؛ این روند به این مفهوم بود که «اقتصاد جهان به شدت وارد یک مرحله رکود آنی شده است». رکود آنی اقتصاد جهانی تاثیرات زیاد و غیرقابل پیش‌بینی دارد و فقط با از بین رفتن ترس و حواشی کرونا اثرات آن نمایان خواهد شد. با این حال دولتمردان اقتصادهای بزرگ جهان برای حمایت از اقتصاد هر روز در حال رونمایی از طرح‌های خود، مثل کاهش بی‌سابقه نرخ بهره بانکی در آمریکا که منجر به تزریق نقدینگی فراوان به اقتصاد خواهد شد، هستند، اما تاثیرات قطعی هیچ‌کدام از این اقدامات بر آینده اقتصاد جهان هنوز کاملا روشن نیست و برنده واقعی نبرد تن به تن ویروس کرونا و اقتصاد جهانی هنوز مشخص نشده است.
با این حال، قطعی است که دیر یا زود تکلیف ویروس کرونا مشخص می‌شود، اما همچنان بازار مس و سایر کامودیتی‌ها با ریسک‌های جدیدی روبه‌رو خواهند شد. مانند اتفاقی که ۱۹ اسفند رخ داد و قیمت هر بشکه نفت برنت با ۱۴ دلار و ۲۵ سنت معادل ۳۱٫۵درصد سقوط به ۳۱ دلار و ۲ سنت رسید. و یا سقوط بی سابقه قیمت نفت در اول اردیبهشت که بازار طلای سیاه با اتفاقات بی‌سابقه ای مواجه شد، و قیمت نفت پایه وست تگزاس اینترمدیت برای تحویل در ماه می، به اعداد منفی نزول کرد. تکمیل ظرفیت ذخیره سازی بسیاری از پالایشگاه ها و مخازن نفتی در کنار کاهش شدید تقاضا به دلیل تعطیلی کسب و کارها پس از شیوع کرونا از جمله مهم ترین دلایل این ریزش عنوان می‌شود. همچنین برآیند یکساله قیمت نفت برنت، از کاهش قیمت حدود ۶۴ درصدی نسبت به سال گذشته خبر می دهد. قیمت نفت سبک آمریکا نیز با سقوط قیمتی ۴۵ درصدی به زیر ۱۰ دلار رسیده و تا این لحظه هر بشکه نفت آمریکا ۷ دلار و ۳۸ سنت قیمت خورده است. هر چند نمی‌توان تمام این افت قیمت نفت را به ویروس کوچکی به‌نام کرونا نسبت داد و پای جنگ قدرت میان تولیدکنندگان بزرگی چون روسیه و عربستان و آمریکا هم در میان است، اما در مجموع آینده مبهم اقتصاد جهان در این روزها بر آن بی‌تا‌ثیر نبود. همه پیش‌بینی‌های میان‌مدت قیمت نفت در حال حاضر با عدم اطمینان بالایی همراه هستند که ناشی از عوامل موثر بر اقتصاد کلان و همچنین رشد و پیشرفت فناوری است. در بررسی دیدگاه‌های منتشرشده از سوی سازمان‌های بین‌المللی متمرکز بر بازارهای انرژی، بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۵، طیف گسترده‌ای از نتایج احتمالی در مسیر قیمت نفت وجود دارد. گفتنی است که قیمت نفت تاثیر مستقیم بر قیمت کامودیتی‌ها و مس خواهد گذاشت.
کرونا و نفت و آينده قيمت مس
مثال‌های بسیاری از بازیابی قیمت‌ها و شاخص‌ها در بازارهای سرمایه و کالا پس از عبور از چنین تنش‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدتی وجود دارد، اما این خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن، حداقل برای بازار مس است. گزارشاتی از کاهش هدف‌گذاری رشد اقتصادی چین تحت‌تاثیر این ویروس، در کنار زمزمه‌هایی از موجودی انبار گزارش نشده مس در این کشور، ترس‌هایی است که به جان تولیدکنندگان مس در جهان افتاده است.
تاثیر ویروس کرونا بر رشد اقتصادی چین و مقایسه آن با تاثیر جنگ تجاری، نتایج جالب و نشان از قدرت بالای این ویروس دارد. رشد تولید ناخالص داخلی چین، از بیشینه ۷/۶ درصد در نیمه نخست سال ۲۰۱۸، تحت‌تاثیر اصطکاک ناشی از جنگ تجاری، با کاهش ملایم ۰٫۶ درصدی طی دو سال روبه‌رو شده است. این در حالی است که ویروس کرونا فقط در مدت زمان دو هفته، باعث شده تا پیش‌بینی رشد اقتصادی این کشور برای فصل نخست سال ۲۰۲۰ از ۳/۶ به ۴٫۹ درصد کاهش یابد که بیانگر پتانسیل بالای این ویروس برای تحت‌تاثیر قرار دادن دومین اقتصاد بزرگ و مهم‌ترین بازیگر بازار مس در جهان است. نگرانی‌ها از شیوع این ویروس در کشوری که به‌تنهایی نیمی از تقاضای جهانی مس را پوشش می‌دهد، به سرعت و شدت بر بازارهای جهانی تاثیر گذاشت؛ به‌طوری که مس فقط در در نیمه ژانویه، ۱۲ درصد از ارزش خود ار از دست داد و با بیشترین کاهش در ۵ سال اخیر روبه‌رو شد.
در نمودار شماره یک، قیمت نقدی مس در بورس فلزات لندن نشان داده شده است. همان‌طور که دیده می‌شود، از ابتدای ژانویه، با شیوع ویروس کرونا روند نزولی قیمت مس آغاز شده و پس از شوک اولیه و سقوط ۸۰۰ دلاری، با نوساناتی همراه بوده است. به نظر می‌رسد از اوایل ماه مارس، با گسترش بیشتر ویروس، قیمت مس به سمت سقوط بیشتر سوق داده شده است. . از نیمه ماه مارچ نزول قیمت مس شتاب بیشتری به خود گرفته است، به طوری که در ۲۰ مارس کف ۴ هزار و ۶۰۰ را نیز ثبت کرده است. قیمت مس در سه ماهه اخیر حدود هزار و ۳۰۰ دلار از ارزش خود را از دست داده است.
نمودار شماره ۲، موجودی انبار مس بورس لندن از سال ۲۰۱۹ تا نیمه ماه مارس ۲۰۲۰ را نشان می‌دهد. از اواخر سال ۲۰۱۹ روند کاهشی مس در انبارها، نوید سال پر رونقی را می‌داد، اما با شیوع ویروس کرونا موجودی انبارها روند افزایشی به خود گرفت. در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۹ موجودی انبارها حدود ۱۴۷ هزار تن بود، اما این عدد در ۱۶ مارس به حدود ۱۸۴ هزار تن رسیده است و با نوسانات اندکی در ۲۳ آوریل بالاتر از ۲۶۰ هزار تن قرار گرفته است. افزایش چشمگیر (حدود ۳۰ درصدی) ذخایر مس در انبارهای بین‌المللی بر نگرانی‌ها افزوده و بر قیمت مس فشار مضاعف وارد کرده است.
قیمت مس که اغلب به‌عنوان یک پیش‌نما برای وضعیت اقتصاد جهانی قلمداد می‌شود، از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون حدود ۷ درصد کاهش یافته که نشان‌‌دهنده سرد شدن روند تقاضا برای این فلز مورد استفاده از صنایع الکترونیک گرفته تا اتومبیل‌سازی است، چون سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در بخش‌‌های پرمخاطره‌تر پا پس کشیده‌اند. عوامل بنیادی بسیاری بر نوسانات قیمت مس تاثیر داشته و خواهد داشت. در دو ماه نخست از سال ۲۰۲۰، با توجه به بدتر شدن شرایط شیوع ویروس کرونا در کشورهای مختلف جهان علاوه بر کشور چین، بازارهای مالی بین‌المللی در حالت شوک ناشی از وحشت از تاثیرات احتمالی شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی قرار داشته، اما با توجه به گزارش موارد متعدد ابتلا در بیش از ۱۰۰ کشور در ۳ قاره دیگر، این بیماری به سرعت در حال انتشار بوده و بازارها را به هم ریخته است. این در حالی است که شاخص اکثر بورس‌های آسیا، اروپا و آمریکا در روزهای گذشته روندی نزولی داشته‌اند. در نتیجه این عامل و ایجاد چشم‌انداز افت یا رکود اقتصادی جهان، با کاهش میزان تقاضای فیزیکی خرید مس ازسوی معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بین‌المللی، قیمت این فلز اساسی و پرکاربرد در بازارهای جهانی روندی کاهشی یافته است.
کارشناسان علم تحلیل تکنیکال معتقدند در صورتی که مس بخواهد روند کاهشی را ادامه دهد و با عبور کردن از نزدیک‌ترین حمایت مهم و تاریخی خود که ۵۵۰۰ دلار بر تن است، احتمالا تا حمایت مهم تاریخی ۵ هزار دلار بر تن نیز افت خواهد کرد. در غیر این صورت، چنانچه مس روندی صعودی داشته باشد، با عبور از نزدیک‌ترین مقاومت مهم و تاریخی خود، یعنی ۵۷۰۰ دلار بر تن، احتمال اینکه قیمت، تا سطح قیمتی مقاومتی ۶ هزار دلار بر تن افزایش یابد، وجود دارد. اتفاقات فوق در حالی است که علاوه بر موارد یادشده، عوامل مهمی مانند میزان رشد GDP کشورهای بزرگ جهان نظیر آمریکا، چین و منطقه یورو، بروز بلایای طبیعی، مسئله تنش‌های سیاسی در بین کشورهای جهان مانند تنش‌های سیاسی بین آمریکا و چین، آمریکا و ایران، جنگ نفتی، همچنین سیاست‌های تورم‌زدایی چین، سیاست‌های فدرال رزرو آمریکا در کاهش بی‌سابقه یک درصدی نرخ بهره بانکی، اقدامات سایر بانک‌های مرکزی جهان، مسئله برگزیت در انگلیس، نگرانی‌های ناشی از افزایش نرخ تورم جهانی و اتفاقاتی نظیر بروز اعتصابات کارگری در معادن مهم مس دنیا به‌ویژه معادن مس کشور شیلی و به بهره‌برداری رسیدن معادن مس جدید در تعیین روند آینده فلز بنیادین مس در بازارهای جهانی تاثیرگذار خواهند بود.
سال ۲۰۰۸ تکرار خواهد شد؟
در این روزها، از یک سو پیچیدگی بر تمام ابعاد اقتصاد جهانی سایه انداخته است و برخی کارشناسان هشدار رکودی مشابه سال ۲۰۰۸ را می‌دهند و از سوی دیگر، غول‌های اقتصاد با کاهش نرخ بهره بانکی و تزریق نقدینگی به بازار و سایر مشوق‌های اقتصادی، سعی در جلوگیری از رکود دارند. هنوز برای دیدن نتایج این تصمیمات زود است، اما به نظر نمی‌رسد این تلاطم‌ها در بازار جهانی کامودیتی‌ها به زودی آرام بگیرد و احتمالا عوامل کاهنده قیمت در سال ۲۰۲۰ بر عوامل افزایش آن غلبه خواهند کرد.
باوجود خوش‌بینی‌ها در اواخر سال ۲۰۱۹ برای افزایش قیمت مس در سال جاری، به‌ویژه پس از توافق تجاری، با ورود کرونا به معادله، به‌نظر در سال ۲۰۲۰ رونق چندانی را در بازار مس شاهد نخواهیم بود. به‌خصوص اینکه از اروپا و ایالات متحده نیز خبرهای چندان امیدوارکننده‌ای به گوش نمی‌رسد و رشد اقتصادی این مناطق نیز با چالش روبه‌رو شده است. با این شرایط، انتظار جهش در قیمت، کمی دور از ذهن به‌نظر می‌رسد و چه بسا کاهش قیمت یا در بهترین حالت، ثبات قیمت در نزدیکی سطوح سال ۲۰۱۹، محتمل‌ترین حالت باشد. همه این‌ها بیانگر این موضوع است که بازارها در سال جاری نیز وضعیتی مشابه با سال ۲۰۱۹ یا حتی بدتر را تجربه خواهند کرد. برای دیدن بهبود موثر و با ثبات در بازارها، باید منتظر سال‌های بعدی بود. به‌دلیل تعدد عوامل بنیادی موثر بر قیمت، در حال حاضر امکان پیش‌بینی بلندمدت یا حتی میان‌مدت، چندان راحت نیست و باید تا ثبات نسبی اوضاع منتظر بود.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه