در حال حاضر صنعت مس به عنوان يکی از صنايع پيشران در جهان به شمار می‌آيد و سرانه مصرف اين فلز به عنوان يکی از شاخص‌های توسعه‌يافتگی کشورهای مختلف در نظر گرفته مي‌شود. توليد کاتد مس کشور در سال ۱۴۰۱، حدود ۳۰۰ هزار تن برآورد شده و برنامه‌ريزی‌های لازم جهت افزايش توليد آن به يک ميليون تن تا پايان سال ۱۴۰۶ انجام شده است. با اين وجود، نوسانات نرخ ارز، الزام به عرضه داخلی با نرخ ارز نيمايی و سوء استفاده‌های برخي افراد از اين شرايط به منظور کسب سود بيشتر، سبب شده است تا عرضه کافی کاتد مس در بازار داخلی با مشکلاتی مواجه باشد؛ در حالی که اگر بتوانند کاتد مورد نياز خود را تامين کنند، می‌توان به افزايش توليد و صادرات محصولات مسی و ايجاد ارزش افزوده بيشتر براي کشور اميدوار بود. شرکت مسبار کاوه به عنوان يکی از شرکت‌های مطرح در حوزه توليد مفتول و باسبارهای مسي، همواره حضور موفقی در بازارهای داخلی و صادراتی داشته است. به همين دليل، خبرنگار پايگاه خبری و تحليلی «فلزات آنلاين» گفت‌وگويی با احسان رحمانی، مديرعامل شرکت مسبار کاوه تدارک ديده است که متن کامل آن را در ادامه خواهيد خواند:
در خصوص شرايط توليد شرکت مسبار کاوه در سال ۱۴۰۱ توضيحاتی ارائه بفرماييد.
سال ۱۴۰۱ با مشکلات و سختی‌های فراوانی برای شرکت مسبار کاوه همراه بود. نوسان نرخ ارز در سال گذشته باعث شد قیمت مس که در روزهای ابتدایی سال حدود ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود، به حدود ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در روزهای پایانی سال افزایش پیدا کند. این مسئله تاثیر مستقیم بر میزان نقدینگی شرکت‌های تولیدکننده محصولات مسی گذاشت و عملکرد آن‌ها را تحت تاثیر قرار داد. رفع تعهد ارزی، معضل مهم دیگری بود که تمامی صادرکنندگان در سال ۱۴۰۱ با آن مواجه شدند و سیاست‌های نادرست و سختگیری‌های بیش از حد دولت و بانک مرکزی در این زمینه، بازارهای صادراتی را با چالش همراه کرد. متاسفانه سیاست مشخصی در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات توسط قانونگذار تبیین نشده و برای مثال کاتد مس در بورس کالای ایران در هفته جاری با نرخ دلار ۴۹ هزار تومانی معامله شده است. در شرایطی که صادرکننده محصولات مسی موظف است ۱۰۰ درصد ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیمایی عرضه کند، حضور در بازارهای صادراتی به هیچ وجه صرفه اقتصادی ندارد. قطعی هم‌زمان برق و گاز در فصل زمستان، یکی دیگر از معضلاتی بود که عملکرد مجموعه مسبار کاوه در سال گذشته را تحت تاثیر قرار داد. در حالی که پیش از این با چالش قطعی برق در روزهای گرم سال و قطعی گاز در روزهای سرد سال مواجه بودیم اما در زمستان سال ۱۴۰۱، هم برق و هم گاز کارخانه قطع شد و مشکلات تولید را دوچندان کرد. برای مثال، ما ناچار به استفاده از ژنراتورهای برق برای روشن نگه داشتن کوره‌ها در زمان قطعی برق و گاز هستیم و به همین منظور از سوخت گازوئیل در کارخانه استفاده می‌کنیم. قیمت گازوئیل در زمستان سال گذشته به هشت هزار تومان به ازای هر لیتر رسید؛ در حالی که قیمت بنزین غیرسهمیه‌ای سه هزار تومان به ازای هر لیتر است! کمبود نیروی انسانی متخصص، از دیگر مشکلاتی است که نه تنها مجموعه مسبار کاوه بلکه اکثر شرکت‌های فعال در صنعت مس با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. حدود هفت تا هشت سال است که متاسفانه تعدادی از نیروهای انسانی متخصص شرکت مسبار کاوه به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند و مهاجرت نخبگان و متخصصان به سایر کشورها به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس به سرعت در حال افزایش است. به دنبال افزایش تورم و هزینه‌های تولید طی سالیان اخیر، شرایط به نحوی شده است که افزایش حقوق و دستمزد نه برای کارفرمایان و نه برای نیروهای انسانی مقرون به صرفه نیست. بنابراین اگر دولت اقدامات اساسی جهت کنترل تورم انجام ندهد و شرایط تولید و صادرات واحدهای تولیدی را بهبود نبخشد، طی یک تا دو سال آینده به بن بستی خواهیم رسید که خروج از آن نیز به راحتی میسر نخواهد نبود.
با توجه به اهميت کاتد در توليد انواع محصولات مسی، تحليل شما از ابطال برخي معاملات کاتد در بورس کالای ايران طی سال گذشته چيست؟
برخی از معاملات کاتد در بورس کالای ایران در سال پیش، به دلیل بلاتکلیفی در تعیین نرخ ارز باطل اعلام شد؛ مادامی که نرخ ارز ثابت و مشخصی در این زمینه در نظر گرفته نشود، این مشکل نه تنها رفع نخواهد شد بلکه همچنان ادامه خواهد یافت. تنها راه برون‌رفت از این معضل، عرضه کاتد با نرخ ارز ثابت به غیر از نرخ ارز نیمایی است. زمانی که کاتد مس با نرخ ارز آزاد روانه بازارهای صادراتی شده ولی در بازار داخلی با نرخ ارز نیمایی عرضه می‌شود، اختلاف قیمت بین نرخ ارز آزاد و نیمایی به قدری است که صادرات کاتد مس سودآوری بیشتری دارد.
شرکت مسبار کاوه چه تمهيداتی برای حضور هرچه موفق‌تر در بازارهای صادراتی در سال جاری انديشیده است؟
نوسان قیمت مس در بازارهای جهانی و عدم عرضه مناسب کاتد در بورس در سال ۱۴۰۱، عملکرد صادراتی شرکت مسبار کاوه را به شدت تحت تاثیر قرار داد. به دنبال ایجاد رقابت کاذب در تالار صنعتی بورس، در تامین مواد اولیه با مشکل مواجه شدیم و همچنین نتوانستیم سفارشات مشتریان خارجی خود را به موقع تحویل آن‌ها دهیم؛ حضور موفق در بازارهای صادراتی، مستلزم تحویل به موقع کالا است و اگر نتوانیم کاتد مورد نیاز خود را در زمان مشخص تامین کنیم، در نهایت بازارهای صادراتی را هم از دست خواهیم داد. لازم به ذکر است که در حدود دو تا سه سال پیش، سه هزار تن کاتد طی یک هفته در بورس عرضه می‌شد که این میزان در حال حاضر به چهار هزار تن افزایش یافته است اما برای کشوری مانند ایران که جزو پنج کشور برتر دارنده ذخایر مس جهان قرار دارد، این حجم از عرضه کاتد بسیار ناچیز است و اگر می‌خواهیم حضور موفقی در بازارهای صادراتی داشته باشیم، باید کاتد کافی در اختیار تولیدکنندگان محصولات مسی قرار بگیرد. در همین راستا، باید تمهیدات لازم جهت افزایش عرضه کاتد به پنج هزار تا ۶ هزار تن در هفته اندیشیده شده و عرضه منظم کاتد در بورس در دستور کار قرار بگیرد. از سوی دیگر، به جرات می‌توان گفت وعده‌های مسئولان در خصوص حمایت از بخش تولید در حد شعار است. دولت باید از صادرات بیرویه مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان جلوگیری کند و بانک‌ها و موسسات مالی باید تسهیلات مناسب با بهره اندک را در اختیار واحدهای تولیدی قرار دهند تا شاهد رونق تولید و صادرات در بخش صنعت و معدن کشور باشیم.
محصولات توليدی شرکت مسبار کاوه از چه مزايايی نسبت به نمونه‌های مشابه داخلی و خارجی برخوردار است؟
کیفیت، مهم‌ترین مزیت محصولات شرکت مسبار کاوه چه در بازار داخلی و چه در بازار صادراتی است. از لحاظ کیفی، یک انقلاب صنعتی در مجموعه ما در حدود چهار تا پنج سال پیش رخ داد و این تحول، زمانی به وقوع پیوست که علاوه بر تامین نیاز بازار داخلی و همچنین بازارهای صادراتی کشورهای عراق و سوریه، صادرات محصولات خود به کشورهای حوزه خلیج فارس یعنی امارات متحده عربی و عمان را گسترش دادیم. نزدیکی ایران به کشورهای حوزه خلیج فارس، یک مزیت بزرگ برای تولیدکنندگان داخلی به شمار میآید و برای مثال، در حالی که تا چند سال پیش تسمه مسی مورد نیاز این کشورها از چین و تایلند وارد می‌شد، ما موفق شدیم بازار این محصول را در دست بگیریم. از سوی دیگر، با توجه به اینکه هزینه‌های حمل پس از شیوع کرونا به شدت افزایش پیدا کرده است، نزدیکی ایران به این کشورها سبب شده بتوانیم حضور پررنگ‌تری در بازارهای صادراتی داشته باشیم.
شرکت مسبار کاوه چه طرح‌های توسعه‌ای در سال ۱۴۰۲ در دست اقدام دارد؟
یکی از مهم‌ترین طرح‌های توسعه‌ای که سال گذشته موفق به اجرای آن شدیم، راه‌اندازی خط تولید باسبار مسی با عرض ۲۸۰ میلی‌متر بود و هم‌اکنون با قدرت تمام مشغول تولید این محصول هستیم. در حال حاضر، تولید سیم‌های آلومینیومی آلیاژی سری ۵۰۰۰ در سطح مقطع ۰٫۱۲ میلی‌متر را در دستور کار خود قرار داده‌ایم و امیدواریم طی دو تا سه ماه آینده با حضور کارشناسان خارجی از کشور ایتالیا، خط تولید این محصول را راه‌اندازی کنیم. در پایان امیدواریم عرضه کاتد مس در بورس کالای ایران افزایش پیدا کند تا ضمن افزایش تولید محصولات مسی توسط فعالان بخش خصوصی، صادرات محصول نهایی نیز افزایش یابد تا ارزش افزوده بیشتری برای کشور حاصل شود. شرکت‌های بالادستی باید شرکت‌های پایین‌دستی را به عنوان یک دوست و همراه در کنار خود ببینند تا شاهد نتایج مثبت این هم‌دلی و همکاری در آینده صنعت مس کشور باشیم.
ثبت دیدگاه